W sobotę 15 października 2016 roku w Stacji Naukowej PAN odbył się I Polonijny Dzień Dwujęzyczności w Austrii.

Idea zorganizowania specjalnego święta promującego nauczanie języka polskiego za granicą narodziła się w USA. To tam, w 2015 roku, z inicjatywy Fundacji Dobra Polska Szkoła (Nowy Jork), Fundacji Edukacja dla Demokracji (Warszawa) oraz portalu DobraPolskaSzkoła.com  po raz pierwszy w polonijnej historii obchodzony był Polonijny Dzień Dwujęzyczności. Celem projektu jest promowanie dwujęzyczności w polskich społecznościach za granicą, ze szczególnym uwzględnieniem młodego pokolenia oraz rodziców dzieci polskich. Poprzez promowanie walorów dwu- i wielojęzyczności chcemy wzmacniać więzi i kontakty Polaków mieszkających za granicą z ojczyzną oraz kształtować ich uczestnictwo w polskiej kulturze.

W Austrii świętowaliśmy swój Polonijny Dzień Dwujęzyczności po raz pierwszy.
Zgromadzonych gości w imieniu organizatorów powitali: prof. dr hab. Bogusław Dubaś, dyrektor Stacji Naukowej PAN w Wiedniu, oraz Sławomir Iwanowski, redaktor naczelny pisma Polonii austriackiej „Polonika”. Wśród honorowych był Konsul Generalny RP w Wiedniu dr Aleksander Korybut-Woroniecki wraz z Małżonką.
W części pierwszej spotkania goście wysłuchali ciekawych referatów dotyczących dwujęzyczności. Dr hab. Mirosława Mycawka z Katedry Współczesnego Języka Polskiego UJ mówiła o zmianach we współczesnej polszczyźnie, dr Liliana Niesielska i dr Ewa Dziedzic podkreśliły znaczenie znajomości języka ojczystego w kontekście dwujęzyczności i wielojęzyczności, natomiast prof. Bogusław Dybaś przedstawił problem języka i dwujęzyczności z perspektywy działalności polskiej placówki naukowej w Wiedniu.
Część druga poświęcona była nauczaniu języka polskiego w Austrii. Dr Liliana Madelska, nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Wiedeńskim, pokazała różne sposoby wspomagania rozwoju języka polskiego za granicą. Hanna Kaczmarczyk, dyrektor Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Ambasadzie RP w Wiedniu (wcześniej Szkoła Polska przy Ambasadzie RP w Wiedniu), opowiedziała o historii szkoły, która w przyszłym roku świętować będzie jubileusz 40-lecia. W szkole nauczanych jest 500 uczniów.
Arkadiusz Rusowicz, dyrektor działającej już piąty rok Pierwszej Społecznej Szkoły Polskiej w Austrii, podkreślił rolę organizacji polonijnych i rodziców w nauczaniu języka polskiego za granicą. Z kolei Dagmara Miedzińska, nauczycielka, egzaminatorka w Komisji Eksternistycznej ds. Języków Obcych, od 26 lat pracująca w podstawowych i średnich szkołach austriackich, przypomniała historię nauczania języka polskiego w szkołach austriackich. Przy okazji poinformowała, że po przerwie spowodowanej zmianami przepisów matura z języka polskiego powraca.
Jak wspominacie naukę języka polskiego? Czy bez znajomości tego języka wasz świat byłby uboższy? Dlaczego Polacy urodzeni za granicą uczą się języka polskiego? Jak ważne są pielęgnowanie i podtrzymywanie znajomości języka polskiego, i dwujęzyczność? Na te m.in. pytania odpowiadali uczestnicy panelu dyskusyjnego, prowadzonego przez red. Halinę Iwanowską. Każdy z nich odwoływał się do swoich osobistych przeżyć: mecenas Rafał Sokolski wspominał lata nauki w Szkole Polskiej przy Ambasadzie RP w Wiedniu, mówiąc o praktycznym wykorzystaniu znajomości języka polskiego w swojej pracy; student prawa Andreas Michalski podkreślał, jak ogromne znaczenie ma dla niego język polski, który został mu niejako „podarowany” i którego, dzięki wysiłkom rodziców, uczył się systematycznie.
Urodzeni w Wiedniu studenci: Ania Krzyżak, Karol Zabawa i Jan Żyła, uczęszczali systematycznie przez 12 lat na lekcje języka polskiego mgr Dagmary Miedzińskiej, prowadzone w szkołach austriackich. Zgodnie podkreślili, jak wielkie znaczenie ma dla nich znajomość języka ojczystego, o którego rozwój dbają nadal. Dzień Dwujęzyczności stał się dla nich okazją do złożenia na ręce nauczycielki serdecznych podziękowań za te lata wysiłku.
Odmienne doświadczenia ma Aleksandra Izdebska, która przyjechała do Austrii w wieku 16 lat i borykała się z podwójnym problemem: musiała opanować język niemiecki, a jednocześnie chciała zachować dobrą znajomość języka ojczystego. Aleksandra Izdebska pełni też rolę ambasadorki ds. integracji. W swoim wystąpieniu krótko przypomniała projekt ministra Sebastiana Kurza „Zusammen:Österreich”, podkreślając znaczenie dobrej znajomości języka kraju, w którym mieszkamy, jak i tego, z którego pochodzimy my sami lub nasi rodzice.
Jedynym uczestnikiem dyskusji, którego z Polską nie łączyło nic, zanim przez przypadek nie zaczął uczyć się języka polskiego, był Armin Innerhofer, tłumacz i współwłaściciel szkoły językowej. Armin urodził się w Tyrolu Południowym i został wychowany dwujęzycznie: w języku włoskim i niemieckim. Na pytanie, co było najtrudniejsze do opanowania w języku polskim, odpowiedział, że... wszystko. Dlatego tak ważne jest, żeby polscy rodzice odpowiednio wcześnie zadbali o naukę języka ojczystego, będącego także drzwiami umożliwiającymi wejście w dwu - i wielojęzyczność. Warto tu przywołać słowa angielskiego psycholingwisty Franka Smitha „Jeden język ustawia cię w korytarzu życia. Dwa języki otwierają każde drzwi po drodze”.
Po panelu dyskusyjnym przyszła pora na gry, zabawy i występy dzieci.
Michał Kazimierz Stryszowski, mieszkający w Wiedniu sportowiec, od wielu lat organizuje akcję „Główkujemy po Europie”. W ten sposób zbiera pieniądze na szczytny cel, jakim jest wsparcie hospicjum w Krakowie. W trakcie Polonijnego Dnia Dwujęzyczności w Austrii dał pokaz swoich umiejętności, a dzieci ćwiczyły z nim liczenie po polsku do tysiąca. Oj, nie było łatwo... liczyć!
Serdeczne podziękowania należą się „Gwiazdeczkom” i „Gwiazdkom” ze Szkoły Śpiewu „Passions Artis” oraz uczniom ze Szkoły Muzycznej „Klanghorizont”, którzy pięknie zaprezentowali się publiczności. Jolanta Patenowska, prowadząca Polskie Grupy Przedszkolne w Wiedniu „Estrellas”, zaproponowała dzieciom ciekawe gry i zabawy, za co serdecznie dziękujemy.
Podziękowania składamy także prof. Bogusławowi Dybasiowi i dr Annie Ziemlewskiej, którzy moderowali uroczystość.
Na zakończenie odbyło się dyktando. Podczas gdy dzieci i młodzież napisali łatwiejszy tekst, opracowany przez studentkę urodzoną w Wiedniu, dorośli zmierzyli się z dyktandem przygotowanym przez dr hab. Mirosławę Mycawkę. W czasie dyktowania słychać było liczne westchnienia, jako że potyczki z ortografią języka polskiego nie są rzeczą łatwą. Za to ile satysfakcji dały wszystkim uczestnikom! Rodzice wraz z dziećmi sami sprawdzali dyktanda, które zostały wyświetlone na ekranie. Wszyscy uczestnicy otrzymali nagrody książkowe.
Trzeba dodać, że Dzień Dwujęzyczności to także budowanie prestiżu języka polskiego w oczach naszych dzieci, poprzez pokazywanie im, jak piękny i ważny jest ten język. Takie dobre skojarzenia i emocje pomagają im potem w nauce.

Fot. Mariusz Michalski