Wystawa trwa od 7 lipca do 1 listopada 2017 r.

Winterpalais
Himmelpfortgasse 8, 1010 Wien
(dojazd: U1, U3 - Stephansplatz)
Godziny otwarcia:
codziennie od godz. 10.00 do 18.00
w piątki od godz. 10.00 do 21.00
Wstęp 9 euro

Oprowadzanie z przewodnikami:
w  każdą niedzielę o godz. 13.00 i 15.00
4 euro (plus bilet wstępu) | Czas trwania: 60 minut
Rezerwacja nie jest konieczna

W czwartek 6 lipca 2017 roku w Pałacu Zimowym, rezydencji księcia Eugeniusza Sabaudzkiego, miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy poświęconej polskiemu królowi Janowi III Sobieskiemu. Poprzedziła ją konferencja prasowa, w czasie której kuratorzy wystawy Maike Hohn z Galerii Belvedere i Konrad Pyzel z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie przedstawili koncepcję wystawy, a także przypomnieli historię jej powstania. Wystawa prezentuje 100 eksponatów: obrazów, precjozów, obiektów sztuki, militariów i memorabiliów.

Kuratorzy zaprezentowali też obszerny katalog wystawy w języku niemieckim i polskim. Wystawa przygotowana została we współpracy z czterema renomowanymi polskimi muzeami: Zamkiem Królewskim na Wawelu, Zamkiem Królewskim w Warszawie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie oraz Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Wystawa po raz pierwszy daje odbiorcom austriackim możliwość bliższego poznania króla Jana III Sobieskiego, nie tylko jako władcy i dowódcy wojsk, ale również jako mecenasa sztuki i osoby prywatnej.
Inicjatorami wystawy byli: prof. Andrzej Rottermund były gospodarz Zamku Królewskiego w Warszawie oraz i Elżbieta Sturm-Bednarczyk, historyk sztuki, właścicielka wiedeńskiej galerii C.BEDNARCZYK.
W konferencji prasowej uczestniczyli także: Stella Rolling, dyrektor generalna Austriackiej Galerii Belvedere, prof. marcin Fabiańskii, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu, Przemysław Mrozowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie, Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Izabela Zychowicz, dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie oraz Rafał Sobczak, dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu, który jest jednym z partnerów wystawy.
- Na wystawie zgromadzono najważniejsze dzieła związane z osobą króla, swoiste Momentum Sobescianum. Wystawa i miejsce wystawy uzupełniają się przy tym w sposób kongenialny. Książę Eugeniusz Sabaudzki, właściciel Pałacu Zimowego, mógł poznać króla Jana III Sobieskiego podczas bitwy pod Wiedniem w roku 1683 - zaznaczył Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Wieczorem 6 lipca w Pałacu Zimowym odbyło się otwarcie wystawy. Podczas ceremonii otwarcia głos zabrali: Stella Rolling, dyrektor generalna Austriackiej Galerii Belvedere, Maike Hohn, kurator wystawy, Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Jürgen Meindl, kierownik sekcji sztuka i kultura w Federalnym Urzędzie Kanclerskim oraz Hans Jörg Schelling, minister finansów Republiki Austrii. Obecni byli inicjatorzy wystawy: prof, Andrzej Rottermund wraz z Małżonką oraz i Elżbieta Sturm-Bednarczyk.
– Wystawa „Jan III Sobieski. Polski król w Wiedniu” daje możliwość poznania znamienitej osobistości europejskiego baroku w roli władcy, bohatera wojennego i człowieka. Niezwykle obszerna prezentacja jest wynikiem nadzwyczajnej i szerokiej polsko - austriackiej współpracy – podkreśliła Stella Rolling, dyrektor generalna Belvedere.
Dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Paweł Jaskanis, odczytał list ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Piotra Glińskiego, w którym minister złożył serdeczne podziękowania tym wszystkim osobom, dzięki których wysiłkowi doszło do zorganizowana tej wspaniałej wystawy.
W uroczystości otwarcia wystawy wzięli też udział przedstawiciele korpusu dyplomatycznego oraz konsularnego, w tym chargé d’affaires Ambasady RP, ambasadorowie Węgier, Ukrainy i Albanii, a także przedstawiciele wielu czołowych austriackich instytucji kulturalnych.
Wieczorem goście uczestniczyli w spotkaniu w Instytucie Polskim w Wiedniu, który jest jednym z partnerów wystawy. Mieli możliwość wpisania się do Księgi Pamiątkowej oraz wysłuchania krótkiego wystąpienia dyr. Rafała Sobczaka, który w imieniu Instytutu Polskiego i wszystkich polskich współorganizatorów wystwy złożył podziękowania na ręce Stelli Rolling, dyrektor generalnej Austriackiej Galerii Belvedere.
– Jest to dla nas ogromnie ważne wydarzenie. Cieszymy się, że Instytut Polski w Wiedniu stanowi część tak dużego i znaczącego przedsięwzięcia. Jan III Sobieski jest postacią ciągle żywą, a prezentacja jego osoby i przypominanie jego osiągnięć są szczególnie ważne w Wiedniu, gdzie zapisał się w historii jako zwycięski wódz i utalentowany strateg. Bez wątpienia ta wystawa jest ważnym świadectwem znaczenia polskiej historii w kontekście europejskim. Jest także świadectwem, jak ważna jest dla nas promocja polskiej historii wśród zagranicznego odbiorcy – stwierdził Rafał Sobczak.

SPACER PO WYSTAWIE
Pochodzenie Sobieskiego i jego droga na tron elekcyjny w Polsce zostały zaprezentowane w pierwszej części wystawy. Do zdobycia korony przyczyniły się przede wszystkim jego zdolności i sukcesy militarne. Już w wieku 20 lat Sobieski stanął po raz pierwszy na polu walki. Zwycięstwo armii polsko - litewskiej nad oddziałami tureckim pod Chocimiem w 1673 roku i jednoczesna śmierć panującego wówczas monarchy stały się przyczynkiem do wyboru Sobieskiego na króla przez polską szlachtę w roku 1674.
Otoczenie Sobieskiego zostało ukształtowane przez kulturę sarmatyzmu – światopoglądu polskiej szlachty, która wywodziła swoje pochodzenie od starożytnego ludu Sarmatów. To przekonanie znajdowało swój najbardziej zauważalny wyraz w ubiorach wzorowanych na kostiumach orientalnych. Zostało to zaprezentowane na kilku portretach na wystawie.

Kolejna sekcja wystawy poświęcona jest roli Sobieskiego jako mecenasa sztuki. - Monarcha zatrudniał utalentowanych artystów, którzy później angażowani byli na różnych dworach europejskich. Wśród nich znajduje się również Martino Altomonte, który po swojej działalności w roli batalisty i portrecisty Sobieskiego przybył do Wiednia, aby wykonać freski dla księcia Eugeniusza w Dolnym Belwederze. Austriackie malarstwo okresu dojrzałego baroku nie byłoby bez Altomontego w ogóle możliwe - uważa Maike Hohn, kuratorka wystawy. Kolejnymi ważnymi artystami, którym zlecono wykonanie wyposażenia królewskiej rezydencji w Wilanowie, są Jerzy Eleuter Szymonowicz-Siemiginowski i Jan Reisner, których dzieła także zostały zaprezentowane na wystawie.
Leżący kiedyś przed bramami Warszawy pałac w Wilanowie można określić mianem głównego ośrodka mecenatu Sobieskiego. Zadanie architektonicznej przebudowy prostej siedziby wiejskiej w barokową rezydencję królewską powierzono Agostino Vincenzo Locciemu. Na wystawie prezentowane są ważne obrazy z widokami założenia pałacowego, wykonane przez Bernarda Bellotta, które specjalnie w tym celu opuściły stałe miejsce w Sali Canaletta na Zamku Królewskim w Warszawie.
Sobieski dbał jednak nie tylko o rozwój sztuk plastycznych, lecz interesował się także zdobyczami nauki i badań wspierając takich naukowców jak astronom Jan Heweliusz, którego osoba i praca naukowa zostały przedstawione na wystawie. - Heweliusz otrzymywał od Sobieskiego roczną pensję. Polski król udzielił mu także zwolnienia podatkowego na działalność jego browarów. Ponadto zapewnił mu odpowiednie środki na odbudowę pracowni po pożarze i jej ponowne wyposażenie - mówi Konrad Pyzel, kurator wystawy.

Kolejny rozdział wystawy poświęcony jest Sobieskiemu w roli męża i ojca. Jego listy do żony, Marii Kazimiery, którą poznał jako francuską damę polskiego dworu, świadczą o uczuciu i szacunku dla małżonki, a także o politycznej współpracy pary królewskiej. Niewielki wybór listów – częściowo po raz pierwszy w niemieckim i angielskim tłumaczeniu – dostępny jest w wersji cyfrowej. Portrety rodzinne ukazują parę wraz z dziećmi, które wbrew ówczesnym zwyczajom dorastały na dworze w ścisłym kontakcie z rodzicami.

Osobny rozdział wystawy podejmuje temat bitwy pod Wiedniem. Zanim Sobieski poprowadził jako naczelny wódz sprzymierzone wojska, składające się z kontyngentów cesarskich, oddziałów pomocniczych Świętego Cesarstwa Rzymskiego oraz polskiej armii koronnej, do zwycięstwa nad Turkami, zawarł sojusz z cesarzem Leopoldem I. Tekst tego znaczącego dla historii polsko - austriackiej traktatu został z okazji wystawy w całości przetłumaczony. Eksponaty ukazują głównych protagonistów odsieczy zarówno po cesarskiej, jak i po polskiej stronie. Tę sekcję wystawy zamykają obiekty związane z Ligą Świętą i pokojem w Karłowicach z roku 1699.

Przedostatni rozdział wystawy prezentuje powrót Sobieskiego spod Wiednia z królewskimi trofeami i cennymi tkaninami, które król częściowo przekazał jako wota kościołom i klasztorom w Polsce.
W końcu wystawa podejmuje temat sławy, jaka przypadła polskiemu królowi bezpośrednio po odsieczy wiedeńskiej. Przykładem uznania, okazywanego także z dala od dworów europejskich możnowładców, jest projekt pomnika dla katedry w Le Puy-en-Velay. Z inicjatywy biskupa de Béthune’a w kilku kościołach francuskiej Owernii miały zostać wzniesione monumenty ku czci Sobieskiego. Rzeźby zaprezentowane na wystawie są częścią pomnika, który ostatecznie nie został jednak postawiony.

Fot. Mariusz Michalski