Austria, co podkreślają słowa hymnu, to „kraj gór, kraj nad rzeką i kraj pól”. Lato wśród takich krajobrazów jest niezapomnianym przeżyciem. Często jedynym zmartwieniem urlopowiczów jest konieczność podjęcia decyzji, co najpierw wybrać.

Górna Austria. Wypoczynek nad jeziorami
Turkusowe wody o nieskazitelnej czystości dla amatorów kąpieli, stały wiatr dla żeglarzy i surferów oraz wielki błękit głębin dla miłośników nurkowania. To Attersee – największe jezioro w Austrii (46,7 km kw.). Na zachodzie otaczają je łagodne wzgórza, a na południu osiągające ponad 1800 m n.p.m. szczyty Höllengebirge. Szukającym spokojniejszego odpoczynku region oferuje m.in. nowy park krajobrazowy Attersee-Traunsee o powierzchni 77 km kw. Jest to miejsce, w którym Gustav Klimt spędzał letnie miesiące, i to właśnie ono stało się tematem jego najsłynniejszych pejzaży. Niewątpliwą atrakcją, obok uroków przyrody, jest znakomita regionalna kuchnia, której prawdziwym przysmakiem jest żyjący tu dziko lokalny gatunek pstrąga, Attersee Saibling.
Dachstein Salzkammergut leży w niewielkiej odległości od stolic tutejszych landów – Linzu i Salzburga, w sercu Salzkammergut. Miejscowości Hallstatt, Obertraun, Bad Goisern i Gosau słyną z zabytków i bogatej tradycji, a także z różnorodnej oferty dla miłośników ruchu na świeżym powietrzu – od turystyki pieszej i rowerowej po wspinaczkę.
Hallstatt urzeka swym historycznym centrum i liczącymi setki lat domami nad samym brzegiem jeziora. Z miasta można dojechać kolejką linową do Salzwelten Hallstatt – najstarszej, wciąż czynnej kopalni soli w Europie. Warto zobaczyć także fantastyczne formacje lodowe w jaskiniach Dachsteinu na górze Krippenstein w Obertraun. Ze słynnej platformy widokowej „5Fingers“ na płaskowyżu Krippenstein rozciąga się spektakularna panorama regionu.
W regionie Dachstein Salzkammergut znajdziemy piesze szlaki i trasy rowerowe o każdym stopniu trudności. U podnóża Krippensteinu na miłośników dwóch kółek czeka nowa Bike Arena Obertraun. Zwolennicy jazdy rekreacyjnej chętnie wybierają szlak „Ostuferradweg” biegnący wokół jeziora Hallstättersee, który łączy w jedno uroki jeziora, gór i historycznych miejsc. Niezapomniane wrażenia pozostawia także wizyta nad położonym u stóp Dachsteinu jeziorem Gosausee, którego uroda nie ma sobie równych – zarówno wtedy, gdy wędrujemy jego brzegami, jak i gdy nurkujemy na samo dno.
Tam, gdzie ziemia i niebo wydają się spotykać, musi być jezioro Traunsee. To jezioro o przejrzyście czystej wodzie, o długości 12,2 km, 2,9 km szerokości i aż 191 m głębokości – tym samym jest to najgłębsze jezioro w Austrii. Potężny Traunstein (1691 m n.p.m.) uchodzi nie tylko za symbol regionu, ale również za strażnika Salzkammergut. Góry Martwe i Höllengebirge otaczają Traunsee od południa, współtworząc spektakularną scenerię jeziora.
Bezpośrednio na brzegu jeziora Traunsee leży Gmunden, miasto znane z ceramiki, oraz trzy miejscowości wypoczynkowe: Altmünster, Traunkirchen i Ebensee. W regionie znajdują się jeszcze inne jeziora: Laudachsee i Offensee, oraz Langbathsee i Taferlklaussee, które cieszą się opinią jednych z najładniejszych górskich jezior.
Region Traunsee to nie tylko centrum turystyki pieszej, ale i centrum sportów wodnych. Tu rywalizuje światowa elita żeglarstwa podczas regat „RC44“ czy „GC32“. Nad Traunsee znajduje się kilka szkół nurkowania, można też uprawiać sporty wodne, np. kitesurfing, narty wodne, wakeboarding, surfing i wiosłowanie na desce. Starożytni Rzymianie, uległszy urokowi jeziora, nazwali je niegdyś „lacus felix“ – szczęśliwym jeziorem. Na pewno można tu spędzić szczęśliwe chwile.

Tyrol. Dolina Ötztal
Otoczona przez trzytysięczniki dolina Ötztal latem zamienia się w wielki plac zabaw dla miłośników turystyki pieszej i rowerowej, wspinaczki czy sportów ekstremalnych.
„Tylko tam, dokąd doszedłeś na piechotę, byłeś naprawdę” – twierdził Johann Wolfgang von Goethe. W dolinie Ötztal można wybierać spośród 1800 km pieszych szlaków. Są tam trasy dla doświadczonych piechurów, jak i rodzin z dziećmi. Można wybrać się na Wildspitze, najwyższą górę północnego Tyrolu, na jeden z setek szlaków wędrownych, którymi poprzecinane są tereny otaczające dolinę Ötztal, lub na wędrówkę po halach.
Dolina Ötztal to także idealne miejsce dla rowerzystów, dla których przygotowano tutaj 700 km tras rowerowych we wszystkich możliwych wariantach, od single trailu po oznaczoną leśną drogę.
Na szukających dreszczyku emocji czeka aż 700 dróg wspinaczkowych, różnorodne via ferraty, a także Ötztaler Ache – najbardziej uczęszczana dzika rzeka w Europie Środkowej. Miłośników kąpieli zaprasza nad swe brzegi także Piburger See – najcieplejsze jezioro Tyrolu, położone wysoko nad Oetz.
U wejścia do doliny Ötztal, na powierzchni ok. 6,5 ha powstała AREA 47, czyli ogromna strefa rekreacji, obejmująca park wodny, tysiące atrakcji dla dzieci, sceny muzyczne itp. Zresztą w dolinie Ötztal na dzieci czekają inne atrakcje: tuż obok jeziora oraz najwyższego w Tyrolu wodospadu Stuibenfall znajduje się nowo otwarty park ptaków drapieżnych oraz wioska Ötzi. To wspaniała okazja, aby przenieść się do epoki kamienia łupanego. Ciekawą propozycją dla całej rodziny będzie także ścieżka tematyczna Almzeit w Sölden, przy której na wędrowców czekają liczne niespodzianki.
Na odwiedzających dolinę Ötztalwe we wrześniu tego roku czeka wyjątkowa atrakcja:
teatr wędrowny zaprasza na spektakl Friedl mit der leeren Tasche (Friedl z pustą kieszenią). W ramach wędrówki z Vent na lodowiec Marzellferner przenosimy się o 600 lat wstecz w głąb tyrolskiej historii. Przez ok. 6 godzin widzowie wędrują za aktorami do schroniska Martin Busch Hütte i z powrotem.

Styria. Na piechotę i na rowerze
Pieszym szlakiem „Od lodowca do wina” lub rowerowym „Szlakiem Wina” poznać można atrakcje Styrii.
Szlak pieszy „Od lodowca do wina” liczy 950 km i 60 etapów, i biegnie przez dziesięć przepięknych styryjskich regionów. W czasie wędrówki podziwiamy potężne góry Dachsteinu, Park Narodowy Gesäuse i pasmo górskie Hochschwab. Mijamy największą na świecie bibliotekę klasztorną w opactwie benedyktynów w Admont, linię kolejową Semmeringbahn, wpisaną na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a także gorące źródła i ośrodki termalne. Szlak ten łączy wieczny lód Dachsteinu z łagodnymi wzgórzami winiarskich regionów na południu i wschodzie Styrii. Podróż zaczyna się na wysokości 2700 m n.p.m. na lodowcu Dachstein. Po pokonaniu pierwszego etapu przez wieczny lód droga rozgałęzia się i dzieli na trasę północną o długości 548 km, która w 35 etapach prowadzi do Bad Radkersburg w regionie Thermenland, i trasę południową, liczącą 376 km i 25 etapów, do Leibnitz w południowej Styrii. Obie trasy mają łączną długość 950 km. Nie należy się zniechęcać: wyprawę można rozpocząć lub zakończyć w dowolnie wybranym przez nas punkcie.
Na miłośników rowerów czeka w Styrii rowerowy Szlak Wina przez Styrię. Trasa ta liczy 403 km i 8 etapów, biegnie przez południe i wschód Styrii, wśród winnic i sadów jabłkowych, pól dyni, zabytkowych miast i gorących źródeł. Pierwszy odcinek trasy nosi nazwę „Wino i jabłko”, a kolejny „Wino i wody termalne”. Na południu mamy „Wino i olej z pestek”, a na etapach w okolicach Grazu „Wino i kultura”. Szlaku Wina nie trzeba pokonywać w całości. Wzdłuż trasy znajduje się ponad 30 dworców kolejowych, gdzie w każdej chwili można przerwać zbyt trudny etap.
Styria ma do zaoferowania turystom wysokie góry na północy, skupione wokół mierzącego 3000 m Dachsteinu, 7 parków krajobrazowych i jeden park narodowy. Zachód słynie z doskonałego oleju z pestek dyni i przypomina, że jest ojczyzną koni lipicańskich. Na południowym krańcu Styrii zalane słońcem winnice produkują wina o światowej renomie. Nie bez powodu przecież region ten jest nazywany „delikatesami Austrii”.

Karyntia. Na ryby
Motto Karyntii położonej w południowych Alpach od zawsze brzmi: „Żyć z ochotą i rozkoszować się ze spokojem”.
Karyntia to kraj związkowy położony najdalej na południe w Austrii, który cieszy się sławą krainy turkusowych jezior zasilanych przez liczne tryskające potoki górskie. W czystych wodach osiedliły się przez lata różnorodne gatunki wyśmienitych ryb. Karyntia to 8000 kilometrów rzek, ponad 1270 zbiorników wodnych, w tym ponad 200 kąpielisk.
Tradycja ryb sięga tam setek lat. Region obfituje w liczne gatunki słodkowodne, pochodzące z jednej z największych produkcji własnych w całej Austrii. Szczególną specjalnością od dawna jest tak zwany Kärntner Lax’n – troć jeziorowa, która występowała w regionie już w XIV wieku i w ostatnich latach znowu hodowana jest w Karyntii. Jest przygotowywana z uwagą i wzbogacana regionalnymi produktami. Kosztowanie świeżo złowionych ryb – tych niezapomnianych, zmysłowych chwil można w pełni doświadczyć u miłych gospodarzy kuchni alpejsko-adriatyckiej w Karyntii: na tarasie nad jeziorem Millstätter See albo Wörthersee, na rekreacyjnej tratwie nad jeziorem Weissensee albo przy stole na pomoście.
Frykasy pochodzące z czystych jezior i rzek w Karyntii najlepiej łączą się z wysokiej jakości produktami regionalnymi, takimi jak pachnące zioła, samodzielnie wytworzone oleje oraz świeże warzywa czy karynckie wino. Uprawa winorośli ma w tym regionie tysiącletnią tradycję. Producenci czerpią z wiedzy przodków i wyczarowują wyborne wina czerwone i białe. Kilka razy w roku gospodarze i kucharze zapraszają na festyny kulinarne, gdzie można skosztować świeżych wyrobów kulinarnych oraz zaglądać kucharzom przez ramię podczas przygotowywania potraw. Atrakcje obejmują między innymi tradycyjny festyn rybny w miejscowości Feld am See czy Küchenkult w Villach.

Vorarlberg. Smak natury
Vorarlberg leży na zachodnim krańcu Austrii, pomiędzy Jeziorem Bodeńskim a Alpami, w sąsiedztwie Niemiec, Szwajcarii i Księstwa Liechtensteinu.
Kraj ten jest znany z inspirującego połączenia fascynujących dzieł natury z wysoką kulturą kulinarną. Chyba najbardziej znaną specjalnością Vorarlbergu jest Bergkäse – pikantny, twardy ser górski, który wyrabia się w wielu małych serowarniach i bacówkach na halach.
Wszystkim osobom, które mają chęć spróbować swych sił w produkcji sera, polecamy wizytę u nowoczesnego rolnika Ingo Metzlera. Prowadzi on kursy serowarskie, podczas których każdy uczestnik otrzymuje własne stanowisko pracy, a po około 5 godzinach wraca do domu z własnoręcznie zrobionym serem. Program zajęć przewiduje także przerwę na solidny posiłek złożony z produktów prosto z gospodarstwa Ingo. 5-godzinne warsztaty to koszt około 59 euro od osoby. Dodatkową atrakcją dla zwiedzających gospodarstwo Ingo Metzlera są pomieszczenia gospodarcze dla zwierząt, w których kozy i krowy mają swoje gabinety SPA i Wellness.
W dosyć nietypowych przysmakach specjalizuje się wioska Krumbach w Lesie Bregenckim: czterech gospodarzy („Moorwirte“) zaprasza na kulinarne specjały pozyskiwane z bagien – grzyby, jagody i zioła. W karcie przez cały rok znajdujemy co najmniej jedną potrawę z bagiennym rodowodem. Oprócz tego można wybrać się także na wyprawę na bagna – gospodarze z danych gospodarstw pełnią tu rolę przewodników, przekazując podążającym za nimi urlopowiczom wiedzę i własne doświadczenia związane z tym wyjątkowym elementem krajobrazu. Wycieczka kończy się przygotowanym przez gospodarzy śniadaniem złożonym ze specjałów domowej roboty – z bagienną nutką.
Vorarlberg to idealne miejsce na wypoczynek rodzinny. „Dzień trapera” w dolinie Brand to dla najmłodszych okazja do spędzenia ciekawego dnia w towarzystwie rodziców i… psów. Anton Kuttner, znany lepiej jako „Toni-Husky”, zaprasza na rodzinną wędrówkę z psami husky. Trasa wycieczki prowadzi przez malownicze okolice jeziora Lüner na wysokości prawie 2000 m. Uczestnicy wyprawy zakładają specjalne pasy, do których przypina się liny psiego zaprzęgu. W ten sposób psy wspierają wędrowców na szlaku i stają się swoistymi przewodnikami. Ekspedycja robi postój z posiłkiem w schronisku.
To tylko kilka z wielu cudownych miejsc w Austrii, które warto odwiedzić, pamiętając o słowach Johanna Wolfganga von Goethe: „Wiedzę, której nie dała mi nauka, dały mi wędrówki”.

Oprac. Ryszard Nowacki, Polonika nr 255, lipiec/sierpień 2016