Szukam obecnie pracy i jestem zaniepokojona nowym przepisem zezwalającym na 12-godzinną pracę w ciągu dnia. Jestem matką samotnie wychowującą dziecko w wieku szkolnym. Pomimo popołudniowych zajęć w szkole nie jestem w stanie zapewnić 12-godzinnej opieki mojemu synowi. Czy naprawdę muszę pracować codziennie 12 godzin? Czy mogę w związku z moją sytuacją odrzucić ten system pracy?

– Nowa ustawa o czasie pracy nie zmienia dziennego 8-godzinnego czasu pracy oraz 40-godzinnego systemu pracy w ciągu tygodnia. Czyli ten już wcześniej ustalony wymiar czasu pracy nie może zostać przekroczony, poza prawnie uzasadnionymi wyjątkami. Już wcześniej miały miejsce odstępstwa od standardowego czasu pracy, takie jak zmiana tygodniowego czasu pracy z 40 godzin na 38,5 oraz 10-godzinny dzień pracy, które były oczywiście zgodne ze zbiorową umową o pracy (Kolektivvertrag). Wszystkie pozostałe godziny pracy wymagane przez pracodawcę i wychodzące poza standardowy czas pracy uznawane są za nadgodziny (Überstunden).
Nadgodziny mogą być wymagane przez pracodawcę przed lub po normalnym czasie pracy w okresach zwiększonego zapotrzebowania. Jednakże nie mogą być sprzeczne z interesem pracownika, a więc każda nadliczbowa godzina pracy, niezgodna z interesem pracownika, może zostać przez niego odrzucona. Jeśli w trakcie wymaganych przez pracodawcę nadliczbowych godzin pracy nie jest Pani w stanie zapewnić opieki, może Pani odmówić ich wykonania, gdyż są one w tej sytuacji niezgodne z Pani interesem.
Przy odmowie wykonywania nadgodzin wykraczających poza 50 godzin pracy tygodniowo oraz więcej niż 10 godzin pracy na dzień, nie jest potrzebne jakiekolwiek uzasadnienie. W przypadku, kiedy pracownik dobrowolnie podejmuje się wykonywania pracy wykraczającej poza 50 godzin tygodniowo i 10 godzin na dzień, może sam zdecydować, czy za swoją dodatkową pracę chce otrzymać wynagrodzenie pieniężne bądź równoważny czas wolny od pracy (Zeitausgleich). Pracownik ma prawo do podjęcia takiej samodzielnej decyzji, bez względu na to, jaką regulację przewiduje umowa firmowa lub umowa zbiorowa.
Pracownik może również odmówić nadgodzin do 40 godzin tygodniowo i do 10 godzin na dzień, jeżeli są one niezgodne z jego interesem. Taka odmowa osoby zatrudnionej nie może spotkać się ze sprzeciwem pracodawcy, jak również nie może być ona z tego powodu w jakikolwiek sposób dyskryminowana. Jeżeli pracownik ze względu na odmowę wykonywania nadgodzin zostanie z pracy zwolniony, może w okresie 14 dni wnieść skargę do sądu.

Przed kilkoma latami napisałem na komputerze testament. Jako świadkowie podpisali mi go moi trzej przyjaciele. Słyszałem niedawno, że zmieniły się przepisy i dużo testamentów zostało w Austrii uznanych za nieważne. Czy istnieją jakieś przepisy, które regulują te kwestie? Jak mogę sprawdzić, czy mój testament jest ważny?
– Bez dokładnego zapoznania się z Pana testamentem trudno jest mi powiedzieć, czy jest on zgodny z przepisami. W każdym razie Pana testament musi być zgodny z przepisami, które obowiązywały w momencie jego napisania, a niekoniecznie z zaostrzonymi przepisami wprowadzonymi w 2017 roku.
Przepisy dotyczące testamentów odrębnie regulują testamenty pisane własnoręcznie i niewłasnoręcznie. Testament własnoręczny powinien być samodzielnie i odręcznie napisany przez spadkodawcę. Istotne jest tutaj zawarcie daty w testamencie, ponieważ ważny jest tylko testament, który został napisany jako ostatni. W przypadku testamentu napisanego niewłasnoręcznie jego tekst musi być napisany na komputerze i przez spadkodawcę podpisany, wraz z dopiskiem „moja ostatnia wola”. Następnie trzech obecnych przy tym świadków podpisuje testament z dopiskiem „jako świadek testamentu”. W związku z tym, że musi być jednoznaczne, kto jest świadkiem, niezbędny jest czytelny zapis z imieniem i nazwiskiem, adresem oraz datą urodzenia każdego ze świadków.
Wspomniane już przez Pana zmiany w przepisach dotyczą umiejscowienia podpisów składanych przez świadków. Podpisy te muszą się znajdować na tym samym dokumencie i niewystarczający jest podpis świadka na zamkniętej kopercie, w której znajduje się testament. Podpis na osobnej stronie, nieraz wynikający z braku miejsca, jest również niezgodny z przepisami. Jeżeli testament składa się z większej ilości stron, to powinny być one ze sobą połączone jeszcze przed złożeniem podpisów przez świadków, aby zapobiec wymianie poszczególnych stron.

Obecnie dużo mówi się o przemocy seksualnej. Proszę o wyjaśnienie, czym jest dokładnie molestowanie seksualne od strony prawnej i czy istnieje jakaś różnica pomiędzy takim samym niestosownym zachowaniem na tle seksualnym w miejscu pracy a takim samym zachowaniem w czasie prywatnym, na przykład w dyskotece? Nie bardzo się w tym orientuję i proszę o naświetlenie tego tematu.
– Doskonale rozumiem Pani dezorientację, ponieważ w opinii publicznej często nie zauważa się różnicy pomiędzy molestowaniem seksualnym w pracy a tym samym zachowaniem w życiu prywatnym. W świetle prawa istnieje jednak znacząca różnica. Definicja molestowania seksualnego zawarta w §6 mówiąca o równouprawnieniu w pracy sięga znacznie dalej niż definicja ujęta w §218 prawa karnego.
Zgodnie z ustawą o równouprawnieniu (Gleichbehandlungsgesetz) molestowanie seksualne w miejscu pracy występuje wtedy, gdy dochodzi do zachowania naruszającego osobistą sferę seksualną osoby poszkodowanej i jeżeli zachowanie to narusza godność osobistą i jest z punktu widzenia osoby dotkniętej niepożądane, obraźliwe, zastraszające, wrogie czy upokarzające. Chociaż wydają się te przepisy obszerne i skomplikowane, to ustawodawca wyraźnie podkreśla, że przemocą seksualną w miejscu pracy jest każde zachowanie, które przez osobę dotkniętą jest za takie uważane i przez nią niepożądane. W zakres molestowania seksualnego w miejscu pracy mogą wchodzić takie zachowania jak jednoznaczne seksualne wypowiedzi, nieprzyzwoite uwagi odnoszące się do figury bądź prywatnego życia seksualnego, słowne zaproszenia seksualne, jak również pornograficzne obrazy w miejscu pracy. Do przemocy seksualnej zaliczany jest oczywiście wszelki celowy, jak i przypadkowy kontakt fizyczny, nakłanianie do kontaktu seksualnego oraz wszelkie zachowania ekshibicjonistyczne.
Jeżeli wyraźne zawezwanie do zaprzestania owych niepożądanych zachowań, jak i również skarga w obrębie miejsca zatrudnienia nie przyniosą pożądanego rezultatu, poszkodowana osoba powinna zgłosić się o pomoc do Państwowej Inspekcji Pracy, komisji ds. dyskryminacji. Przestępstwa na tle seksualnym w miejscu pracy ulegają przedawnieniu po trzech latach.
W prawie karnym zgodnie z §218 molestowanie seksualne ma miejsce wtedy, kiedy dochodzi do niechcianego kontaktu z płciowymi częściami ciała, takimi jak pośladki czy biust. W tym wypadku mamy do czynienia z czynem karnym na życzenie ofiary, w związku z tym do postępowania karnego dochodzi tylko wtedy, kiedy ofiara przemocy seksualnej zgłasza przekroczenie na policji i wyraża zgodę na ściganie owego przestępstwa. Okres przedawnienia w przypadku molestowania seksualnego wchodzącego z zakres prawa karnego ulega przedawnieniu po roku.