Dokument końcowy Konferencji „Monitor Emigracji Zarobkowej 2014

Przedstawiciele organizacji polonijnych oraz emigracji zarobkowej z państw UE dziękują organizatorom: Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, Wspólnocie Organizacji Polskich w Austrii - Forum Polonii i WydziałowiKonsularnemu Ambasady RP w Wiedniu za zorganizowanie konferencji.

Podziękowania kierujemy do Ministra Spraw Zagranicznych za poparcie naszego projektu oraz zaangażowanie finansowe umożliwiające szeroki udział kadry konsularnej i przedstawicieli emigracji zarobkowej w konferencji.

Obrady tegorocznej konferencji odbyły się pod hasłem "Młodzież, oświata, tożsamość - obywatele polscy - obywatele europejscy". Konferencja w Wiedniu w 2014 r. potwierdziła tendencje zawarte we wnioskach z poprzednich konferencji tj.:
1. Postępujący wzrost liczebności emigracji zarobkowej Polaków do UE
2. Emigracja przybiera coraz bardziej charakter osiedleńczy
3. Utrzymujący się niski procent powrotów do Polski.

Referat inauguracyjny wygłosiła Prof. dr hab. Krystyna Iglicka-Okólska z Centrum Stosunków Międzynarodowych, Rektor Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Przedstawione w referacie dane statystyczne ilustrujące dynamikę zjawisk migracji potwierdzają powyżej przedstawione tendencje i fakt iż w najbliższym okresie musimy się liczyć ze wzmożoną migracją z Polski na skutek czynników ekonomicznych i sytuacjimiędzynarodowej.

Głównymi tematami konferencji były:
1. Nauczanie języka ojczystego a zachowanie tożsamości narodowej,
2. Pracownicy migrujący i ich rodziny, swoboda przepływu w UE - przepisy, standardy i rzeczywistość.

W czasie Konferencji „Monitor Emigracji Zarobkowej 2014" stwierdzono, że:
Zbyt mała liczba dzieci polonijnych objęta jest nauczaniem języka polskiego;
Dwujęzyczność to walor nie tylko dla dzieci ale również dla rodziców;
Pielęgnowanie znajomości języka polskiego pozwala na zachowanie tożsamości narodowej;
Należy wspierać każdą formę nauczania języka polskiego dzieci i młodzieży za granicą
(w obszarze tym powinni angażować się rodzice, organizacje polonijne, a także władze polskie);
Kraje członkowskie UE w różnym stopniu wdrożyły dyrektywę 77/486/EWG w sprawie kształcenia dzieci pracowników migrujących;
Znajomość języka polskiego przez dzieci pracowników migrujących może mieć istotny wpływ na decyzje o ewentualnych powrotach do kraju pochodzenia;
W UE pojawiają się głosy kwestionujące jedną z podstawowych wolności UE – swobodę przepływu osób; należ dbać o utrzymanie swobodnego przepływu osób w UE (potrzebujemy więcej mobilności a nie tworzenie dodatkowych barier). Podczas konferencji stwierdzono wielokrotnie, iż organizacje polonijne mają najlepszy i bezpośredni kontakt z Polonią i nową emigracją zarobkową.
Podkreślano wagę dwujęzyczności dzieci i rodziców, motywowania do nauczania języka polskiego, zarówno nauczycieli, jak i rodziców oraz do podejmowania działań na rzecz wprowadzania języka polskiego jako języka ojczystego do szkół w lokalnych systemach nauczania.
Podkreślono, że zwiększenie własnej świadomości jako członka polonijnej wspólnoty będzie kształtować tożsamość narodową, a pierwszy krok rodziny ku środowisku polonijnemu sprzyja przyszłej więzi z Krajem.
Dyskutowano na temat konieczności podejmowania działań mających na celu wspieranie nauczania języka polskiego jako języka obcego w szkołach w krajach przyjmujących. Należy być świadomym zagrożenia jakim może być sprowadzenie języka polskiego jako przedmiotu na równi z wieloma innymi. Zwrócono uwagę na nowoczesne metody nauczania, np. za pomocą takich narzędzi internetowych jak "Włącz Polskę" opracowanych przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Postulujemy do władz polskich o:
- rozszerzenie współpracy i wsparcia działalności organizacji polonijnych w środowisku nowej emigracji, opracowanie i wdrożenie długofalowej strategii służącej utrzymaniu polskości przez młode pokolenie na emigracji,
- wspieranie wszelkich form działalności służących utrzymaniu i rozwoju poziomu wiedzy w obszarze języka polskiego na obczyźnie,
- zapewnienie wystarczających środków na edukację polonijną oraz działalność ukierunkowaną na utrzymanie tożsamości narodowej,
- przeprowadzenie kampanii promującej dwujęzyczność i naukę języka polskiego z uwzględnieniem potrzeb różnych krajów,
- uwzględnienie kwestii nauczania języka polskiego w dwustronnych rozmowach z krajami europejskimi,
- zainicjowanie prac i powołanie komisji z włączeniem ekspertów ze środowisk polonijnych w celu stworzenia konkretnego programu-oferty państwa dla Polaków w Polsce, którego zadaniem będzie zmniejszenie kolejnych fal emigracji, wspieranie działań zmierzających do aktywności obywatelskiej prowadzonych przez środowiska polonijne mających na celu zwiększenie partycypacji obywatelskiej i politycznej,
- monitorowanie przestrzegania przez władze krajów zamieszkania swobody przepływu osób i usług,
- szkolenie organizacji polonijnych w dziedzinie zdobywania i realizacji projektów partnerskich z funduszy europejskich,
- wspieranie organizacji polonijnych prowadzących działalność informacyjną przeciwdziałającą wykluczeniu społecznemu migrantów.
Apelujemy do MSZ o racjonalny podział zmniejszający rozproszenie środków na dużą ilość podmiotów stających bezpośrednio do konkursu MSZ, uniemożliwiający właściwą realizację polityki polonijnej. Jesteśmy przekonani o konieczności kontynuowania corocznych spotkań pt. "Monitor emigracji zarobkowej" z udziałem władz, instytucji i organizacji polskich i polonijnych oraz przedstawicieli środowiska nowej emigracji.
Organizatorzy i uczestnicy konferencji Monitor 2014 w Wiedniu zwracają się z do wszystkich podmiotów, zarówno polskich, jak i polonijnych o przyjęcie naszych wniosków i wprowadzenie ich do procesu realizacji.
Uczestnicy konferencji opracowali także Apel społeczności polskich w Unii Europejskiej do instytucji unijnych  który zostanie wysłany do m.in. Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego.

Lista gości

Lista referatów