W roku ubiegłym nasze pismo świętowało swoje 25-lecie. Ze względu na pandemię nie udało nam się spotkać w szerszym gronie, by uczcić ten jubileusz. Z tym większą radością przyjęliśmy informację o zorganizowanej w ambasadzie RP w Wiedniu uroczystości na cześć „Poloniki”, z okazji wręczenia trzem członkom naszej redakcji odznaczeń państwowych.

1 lipca 2021 roku cieszyliśmy się z faktu docenienia przez polskie państwo naszej wspólnej pracy na rzecz Polonii austriackiej.
Z rąk ambasador RP, Jolanty Róży Kozłowskiej, Sławomir Iwanowski, redaktor naczelny pisma, otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP, natomiast Halina Świerkosz-Iwanowska i Mariusz Michalski uhonorowani zostali Złotymi Krzyżami Zasługi, nie tylko za 25 lat pracy na rzecz Polonii w Austrii, ale i za budowanie porozumienia pomiędzy Polską a Austrią.
To wielkie wyróżnienie jest także docenieniem pracy całego zespołu redakcyjnego, gdyż, jak wiadomo, pojedynczo możemy zrobić mało, wspólnie możemy zrobić wiele. „Polonika” istnieje dzięki właśnie zaangażowaniu wielu osób, a wkład każdej z nich jest ważny i niepowtarzalny. Dziękujemy wszystkim osobom, z którymi mieliśmy wielką przyjemność i wielki zaszczyt zetknąć się w ciągu 25 lat i pójść – krócej czy dłużej – tą samą drogą. Na końcu tej drogi było opisanie i utrwalenie historii Polonii i Polaków w Austrii i pokazanie indywidualnych losów w szerszym kontekście polsko-austriackim.
Ambasador RP w Wiedniu Jolanta Róża Kozłowska podkreśliła w swoim wystąpieniu, że „Polonika” przeszła w ciągu ostatnich 25 lat niezwykły szlak. – Szlak, który polegał na zmianie wizerunku, tego wizerunku, który tutaj Polacy mają, i tych przeobrażeń, które dokonują się nie tylko w Austrii i całej Europie, ale też w środowisku polskim.
Jednym z Państwa kluczowych zadań jest informacja. Sumiennie przekazujecie informacje, które służą Polakom, tym, którzy tu żyją już od dziesiątek lat, tym, którzy od kilku lat przyjeżdżają pracować, i tym, którzy tu tylko wpadają jako turyści. To bardzo ważna rola redakcji, tego środowiska, tego pisma. Drugie najważniejsze zadanie polega na edukacji. Dotyczy nie tylko środowiska najmłodszych, młodzieży szkolnej, ale również dorosłych ludzi. Trzecia rola, którą uważam za istotną, jest taka, że Państwo poprzez pismo, poprzez swoją działalność, integrujecie całe środowisko. Integrujecie różne pokolenia, różne generacje, ale też integrujecie środowisko polskie z austriackim – stwierdziła pani ambasador, przypominając, jak ważny jest fakt, że pismo ukazuje się po polsku, publikując także teksty w języku niemieckim.
Pani ambasador podkreśliła ogromne znaczenie promocji Polski i Polaków w Austrii, jako przykład podając jedną z niemieckojęzycznych publikacji „Poloniki” So Sind wir, w której przedstawione zostały portrety zasłużonych Polaków i osób polskiego pochodzenia. Wyraziła nadzieję, że ten cykl będzie kontynuowany. – Chciałabym też podkreślić, jak ważne jest pielęgnowanie przez redakcję polskiej historii, polskiej tradycji, ale szczególnie tej historii nie tak odległej. Za to chcę Państwu z tego miejsca podziękować, przy okazji rocznicy, którą niedawno obchodziliśmy, rocznicy wyzwolenia obozów koncentracyjnych w Gusen, Mauthausen i wielu podobozów. Chcę podziękować za pielęgnowanie pamięci o ofiarach. To jest szczególnie ważne nie tylko dla naszej młodzieży, ale też dla młodzieży austriackiej. Ważne jest, że przypominacie tradycje związków z Austrią, podążając śladami polskich pamiątek w tym kraju, i to nie tylko śladami króla Jana III Sobieskiego, ale także ofiar, męczenników, którzy tutaj polegli. Z całego serca jeszcze raz dziękuję i życzę, żebyście Państwo dalej kontynuowali i modernizowali swoje dzieło i redakcję. Bardzo Państwu dziękuję i gratuluję – dodała pani ambasador na zakończenie swojego wystąpienia, przekazując głos konsulowi generalnemu RP Bartłomiejowi Rosikowi.
Konsul generalny wygłosił laudatio na cześć odznaczonych, przedstawiając historię pisma i jego twórców.

Szanowni Państwo!
Ustawa o orderach i odznaczeniach stanowi, że Prezydent RP nadaje Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej osobom, które swoją działalnością wniosły wybitny wkład we współpracę międzynarodową oraz współpracę łączącą Rzeczpospolitą Polską z innymi państwami i narodami, oraz Krzyż Zasługi osobom, które położyły zasługi dla państwa lub obywateli, spełniając czyny przekraczające zakres ich zwykłych obowiązków, a przynoszące znaczną korzyść państwu lub obywatelom. Każdy, kto zna pana Sławomira Iwanowskiego, panią Halinę Świerkosz-Iwanowską oraz pana Mariusza Michalskiego, ten pytanie, za co zostały przyznane ordery i odznaczenia, uzna za całkowicie retoryczne.
Wszyscy troje przybyli do Austrii w latach 90. jako emigranci, z oczekiwaniem poprawy swojej sytuacji życiowej, połączyła ich jednak działalność na rzecz spraw publicznych oraz z czasem wspólny projekt, pismo Polonii austriackiej „Polonika”, które istnieje już przeszło 25 lat.
Początki pisma, tak jak czasami bywa w przypadku ambitnych przedsięwzięć, były trudne. Pismo na szczęście nie było chwilowym kaprysem, i dzięki panu Sławomirowi Iwanowskiemu, redaktorowi naczelnemu, i pani Halinie Świerkosz-Iwanowskiej z czasem nabrało rozbudowanej treści i atrakcyjnej szaty graficznej. 25 lat temu świat wyglądał inaczej i przygotowanie kolejnych numerów wiązało się z niewspółmiernie większym wysiłkiem i nakładem pracy. O losie „Poloniki” mogły jedynie przesądzić zaangażowanie i determinacja ich twórców oraz współpracowników. Z czasem powstał zespół redakcyjny. W 1999 roku dołączył do niego pan Mariusz Michalski. Zespół dzielił między siebie nowe obowiązki i odpowiedzialność. Przybywały nowe działy tematyczne, pojawiła się również część niemieckojęzyczna.
Zespół przez lata stał blisko polskich spraw i Polaków żyjących w Austrii.
Wykazywał się przy tym ogromną wrażliwością, nie stroniąc od tematów trudnych. „Polonika” przez lata pomagała, uczyła, ostrzegała, dawała naszym rodakom możliwość uczestniczenia w polskich sprawach w Austrii.
Pan Sławomir Iwanowski, pani Halina Świerkosz-Iwanowska i pan Mariusz Michalski z całym zespołem redakcyjnym przez lata budowali także mosty między narodami, przez lata przeprowadzonych zostało ponad tysiąc wywiadów, z których wiele ukazało się w języku niemieckim. Dawały one w ten sposób świadectwo wkładu Polaków w budowanie wspólnego dobra w Austrii. Były i są wizytówką naszego kraju, głosem szerszego dialogu między naszymi narodami. Wśród rozmówców byli przedstawiciele życia publicznego, Polacy i Austriacy, osoby, które odniosły w Austrii sukces i miały większy lub mniejszy wkład w życie publiczne.
Dzięki wytrwałej pracy Sławomira Iwanowskiego, pani Haliny Świerkosz-Iwanowskiej i pana Mariusza Michalskiego, wokół „Poloniki” powstały kolejne projekty, mniej związane z działalnością redakcyjną, zawsze jednak odpowiadające potrzebom polskiej społeczności w Austrii. Jest ich tak wiele, że nie sposób o nich wszystkich powiedzieć. Dlatego też przytoczę jedynie kilka z nich. I tak są wśród nich wieczory informacyjne z cyklu Vademecum Polaka w Austrii, czyli spotkania przygotowywane z adwokatami, stanowiące dla wielu osób źródło wiedzy na temat prawa obowiązującego w Austrii. Z czasem zorganizowane zostały także dyżury prawników i psychologów. Strażnik Pamięci Historycznej to projekt, na który składają się m.in. Marsz Pamięci Mauthausen-Gusen, Bieg im. Księcia Józefa Poniatowskiego, Marsz Szlakiem Wojsk Jana III Sobieskiego czy też spacery śladami polskich pamiątek w Wiedniu. Bo jak mawia pan Sławomir Iwanowski, absolwent psychologii UW: „Z wykształcenia jestem psychologiem, z zamiłowania historykiem”. Wymienię jeszcze coroczny Polonijny Dzień Dwujęzyczności w Austrii promujący nauczanie języka polskiego, czy też powołany do życia w 2012 roku przez pana Sławomira Iwanowskiego Polski Uniwersytet Trzeciego Wieku, miejsce spotkań studentów seniorów, miejsce zdobywania wiedzy, ale i pielęgnacji kontaktów społecznych. Tych inicjatyw jest bardzo wiele.
Przez lata wokół „Poloniki” i przedsięwzięć z nią związanych zgromadziło się mnóstwo osób, współtwórców pisma, współpracowników, rozmówców, reklamodawców, po prostu przyjaciół, bez których „Polonika” nie mogłaby właściwie funkcjonować. Dzisiejsza uroczystość jest również Państwa świętem. Nie sposób także pominąć indywidualnych zasług. Pani Halina Świerkosz-Iwanowska zaangażowana jest w sprawy edukacji Polonii. Jako absolwentka Wydziału Polonistyki UJ, doktor Wydziału Slawistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego, od 2015 roku uczy języka polskiego jako języka ojczystego w szkołach w Wiedniu, a wcześniej pracowała jako nauczycielka języka polskiego w Dolnej Austrii. Warto przypomnieć indywidualną działalność pana Mariusza Michalskiego, szczególnie w szeregach Związku Piłsudczyków Oddział Dunaj, którego jest założycielem. Przy tej okazji pragnę podziękować całemu Oddziałowi Piłsudczyków.
Perspektywa konsula jest bardzo wybiórcza. Mam przyjemność i zaszczyt towarzyszyć w działaniach, dających ledwie ułamek Państwa działalności, jestem jednak szczerze poruszony waszą prospołeczną postawą, gotowością podejmowania wszelkich inicjatyw. Pan Sławomir Iwanowski, pani Halina Świerkosz-Iwanowska, pan Mariusz Michalski oraz pismo „Polonika”, które współtworzą razem z całym zespołem, swoim ogromnym wkładem w krzewienie dialogu między Polską i Austrią, pracą edukacyjną, pielęgnowaniem polskiej kultury, języka, śladów polskiej historii i tradycji, i wieloma innymi przedsięwzięciami, już na zawsze zapisali się w historii Polonii w Austrii.

Po części oficjalnej był czas na rozmowy, podziękowania i podsumowania. Dziękujemy całemu zespołowi redakcyjnemu za współpracę, wszystkim wiernym czytelnikom, reklamodawcom, organizacjom polonijnym, instytucjom polskim w Austrii, organizacjom pozarządowym, a także instytucjom państwowym w Polsce, które dostrzegły nasz wieloletni wysiłek i przyznały te zaszczytne odznaczenia. Jednym słowem – wszystkim przyjaciołom Poloniki, którzy w ten piękny, letni wieczór przybyli, by świętować wraz z nami jubileusz 25-lecia „Poloniki”, który jest jubileuszem całego środowiska polonijnego w Austrii.

Fot. Andreas Michalski i Marcin Duran