Geschwister Küng /Jan Karpiel-Bulecka & Ensemble Zokopiany
Konzerthaus. Mozart-Saal, Lothringerstraße 20, 1030 Wien
Interpreten
Geschwister Küng, Ensemble
Jan Karpiel-Bulecka, Violine, Dudelsack
Ensemble Zokopiany, Ensemble
Programm
«Von Appenzell nach Zakopane»
Geschwister Küng / Schweiz
Jan Karpiel-Bulecka & Ensemble Zokopiany / Polen
Zyklus
SPI Spielarten
Veranstalter
Wiener Konzerthausgesellschaft
Jan Karpiel-Bułecka auf dem Schrammel.Klang.Festival 2012
Die Musik der Künstler um den Geiger und Dudelsackspieler Jan Karpiel "Bułecka" ist eine besonders effektvolle klingende Visitenkarte der polnischen Gebirgsregion Podhale. Das virtuose Spiel des Leaders sowie sein profundes Wissen um Musik und Folklore sichern ihm einen Platz unter den wichtigsten Persönlichkeiten in der Musikgeschichte der Karpaten.
Die Quelle, aus der Karpiel vor allem seine Inspiration schöpft, das ist die Folklore seiner Heimat Podhale und des Tatragebirges. Doch er wagt es auch, an die Musiktraditionen anderer Völker anzuknüpfen, wie Slowaken, Tschechen, Ungarn, Ukrainer, Rumänen oder Serben, und spielt virtuose Bearbeitungen auf Motiven der Roma und Jiddischer (Klezmer) Musik. Dies hat ihm unter Musikern, Fachleuten und Folkloreliebhabern den Ruf eines der brillantesten und interessantesten Künstler der Volksmusik der Karpatenregion eingebracht. Auch das Zusammenspiel mit klassischen Ensembles scheut er nicht, etwa bei einem Projekt mit Ballettmusik von K. Szymanowski, und er improvisiert mit Jazzmusikern wie dem Saxophonisten Z. Namysłowski. Jan Karpiel "Bułecka" reiste mit seinen Musikern vom Ural bis zu den Pyrenäen, und er traf stets auf begeisterte Zuhörer.
Jan Karpiel ist auch ein Instrumentenbauer - er stellt ein- und mehrstimmige Pfeifen, Trembitas sowie Dudelsäcke her -, ein Geschichtenerzähler und unermüdlicher Botschafter der außergewöhnlichen Schönheit der Musik der polnischen Berge. Er entstammt einer Familie mit großer musikalischer Tradition: Sein beiden Eltern gehörten einem Musikensemble an. Das Geigenspiel, erlernte er von seinem Vater, das Dudelsackspiel brachte er sich selbst bei. Seine musikalische Ausbildung verfeinerte er im Musikgymnasium in Zakopane. Er studierte Architektur in Krakau und arbeitet heute als erfolgreicher Architekt in Zakopane.
Jan Karpiel-Bułecka to jeden z najwybitniejszych współczesnych artystów podhalańskich. Utalentowany skrzypek, mistrz gry na pasterskich piszczałkach, trombicie i podhalańskich dudach, śpiewak i tancerz, znawca tatrzańskiej i karpackiej kultury, wyśmienity gawędziarz. Muzyka zawsze była obecna w jego życiu. Ojciec Bolesław Karpiel-Bułecka był wybitnym skrzypkiem podhalańskim, od niego Jan uczył się stylu gry, przejmował tradycyjne nuty wierchowe, ozwodne, krzesane, zbójnickie, poznawał góralską tradycję.
Interesowała go kultura Podhala, dawna kultura pasterska, zrekontruował więc na - podstawie egzemplarzy zachowanych w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem pasterskie instrumentarium: piszczałki pojedyńcze i podwójne (tzw. dwojnice), trombity i podhalańskie dudy zwane kozą. Stał się prawdziwym mistrzem gry na tych instrumentach. Najważniejsze jednak pozostały skrzypce i Jan Karpiel-Bułecka jest od lat uważany za jednego z najwybitniejszych prymistów podhalańskich. Jest też doskonałym śpiewakiem, tancerzem, znawcą góralskiej kultury Podhala i Karpat, wyśmienitym gawędziarzem, popularyzatorem tej kultury.
W 1988 roku został laureatem Nagrody im. Stanisława Wyspiańskiego, przyznanej mu za wybitne osiągnięcia w dziedzinie twórczości ludowej. W 2007 roku otrzymał Nagrodę im. Oskara Kolberga.
"Zokopiany"
Założona przez prymistę Jana Karpiela-Bułeckę kapela "Zokopiany", złożona ze świetnych góralskich muzykantów, dla których muzyka była i wciąż jest ważnym elementem codziennego życia, wykonuje muzykę Skalnego Podhala, Orawy, Spisza, Pienin i całego obszaru Karpat. Wydała kilka płyt z tradycyjną muzyką podhalańską, koncertowała w całej Europie. Reprezentowała Polskie Radio na Festiwalu Europejskiej Unii Radiowej w Lugano w 1993 roku, wielokrotnie występowała w radiowym Studiu Koncertowym im. Witolda Lutosławskiego.
Ważnym doświadczeniem w muzycznej karierze kapeli była współpraca z kwartetem jazzowym Zbigniewa Namysłowskiego. Ich wspólny projekt, zatytułowany "Namysłowski i górale", otrzymał w 1996 roku nagrodę "Fryderyka", a rok wcześniej nagrodzono płytę opatrzoną tym właśnie tytułem - była to "Jazzowa płyta roku 1995".