– To my, rodzice, jesteśmy odpowiedzialni za znajomość języka polskiego u naszych pociech – podkreśla Krzysztofa Barwińska-Sury, nauczycielka w wiedeńskim przedszkolu, od wielu lat zajmująca się od strony praktycznej i naukowej tematem dwujęzyczności polskich dzieci w Austrii.
Przychodzą na moje lekcje ludzie posługujący się łamaną polszczyzną. Można by pomyśleć: “to pewnie obcokrajowcy, którzy znają kilka słów po polsku”. Ale nie, to Polacy. I to motywuje mnie do intensywnego uczenia Elli polskiego. Nie chcę, żeby kiedykolwiek była w takiej sytuacji, jak te osoby – mówi Joanna Z-Knuts – mama Elli. O życiu ich trójjęzycznej rodziny z Joanna i jej mężem Johanem mieszkającymi w Belgii rozmawia Joanna Kołak.
W języku jak w soczewce skupiają się zmiany zachodzące w otaczającym nas świecie, a dziś świat bardzo dynamicznie się zmienia.
Polonijni rodzice, którzy poświęcają swój czas w domu na rozwijanie znajomości języka polskiego u swoich dzieci, powinni pamiętać, że kluczem do sukcesu może być ruch.
Gdy mówimy w obcym dla nas języku, nieporozumienia wynikające z nieznajomości pragmatyki danego języka mogą w nie mniejszym stopniu utrudnić nam komunikację niż błędy gramatyczne.
Najbardziej potrzebna jest wymiana doświadczeń: w Polsce niewiele wie się na temat edukacji polonijnej, a polskie Ministerstwo Edukacji nie orientuje się i niezbyt interesuje się tym, co dzieje się z polską edukacją za granicą – mówi Danuta Kral-Leszczyńska.
– Dopóki będziemy mieli powód, by uznawać się za wspólnotę, integralność naszego języka nie będzie zagrożona. Dopiero gdy – co, miejmy nadzieję, nigdy w poważnej skali nie nastąpi – zaczniemy wstydzić się i wyzbywać polskości, polszczyzna znajdzie się w odwrocie. Tę sytuację obserwujemy w niektórych środowiskach polonijnych, w których rodzice odstępują od nauki języka ojczystego swoich dzieci, wychodząc z błędnego założenia, że ich język rodzimy jest dla dzieci balastem, a jego znajomość nie sprzyja asymilacji w nowym otoczeniu – podkreśla dr hab. Mirosława Mycawka, językoznawca z Katedry Współczesnego Języka Polskiego UJ.
Na język polski trzeba spojrzeć zupełnie inaczej. W UE jest on największym pod względem językiem słowiańskim. To powinno trafić do świadomości rodziców – mówi profesor Władysław Miodunka.
Zachęcałabym innych, aby otwierali nowe szkoły. Żeby te dzieci, dla których nie ma u nas miejsca mogły chodzić gdzie indziej. Nie traktowałabym tego jako konkurencji, tylko jako ogromną pomoc. – mówi Małgorzata Niedbało, dyrektor Polskiej Szkoły im. Mikołaja Kopernika w Reading w Wielkiej Brytanii.
Śmiać mi się chce, kiedy słyszę, że emigracja dla dzieci nie jest traumą. Dla mnie w każdym razie była.