Zleciłem fachowcowi położenie parkietu w całym mieszkaniu. Na wstępie fachowiec przedłożył mi kosztorys na 1500 euro. Po wykonaniu pracy żąda nagle zapłaty 2500 euro. Czy ma prawo odstąpić od tego kosztorysu?

- Kosztorys jest szkicem oczekiwanych kosztów związanych z realizacją zlecenia. Z takim kosztorysem regularnie połączona jest gotowość fachowca do zrealizowania tego zlecenia na podanych warunkach. Czy fachowiec ma prawo odejścia od podanej w kosztorysie ceny czy nie zależy od tego, czy był to gwarantowany kosztorys (tzw. Kostenvoranschlag unter Garantie) czy nie (Kostenvoranschlag ohne Gewähr). W pierwszym przypadku fachowiec nie ma prawa do najmniejszego odejścia od podanej ceny. Natomiast w drugim przypadku fachowiec może w małym zakresie (z reguły +/- 10%) odejść od uzgodnionego wynagrodzenia, jeśli zmiana jest nieoczekiwana. Jeśli końcowa cena ma się jednak drastycznie zwiększyć, to fachowiec jest zobowiązany do natychmiastowego powiadomienia o tym fakcie swojego zleceniodawcę. Jeśli tego nie zrobi, to traci prawo do ubiegania się o tę wyższą cenę.

Mój pracodawca wypłacał mi przez ostatnie sześć miesięcy za dużo wypłaty. Myślałem, że była to dobrowolna podwyżka i te pieniądze wydałem. Teraz pracodawca żąda zwrotu tych pieniędzy. Czy słusznie?
- Zasadniczo jest tak, że każdy, kto omyłkowo zapłaci drugiej osobie coś, co jej się nie należy, to ma na podstawie § 1431 austriackiego kodeksu cywilnego prawo żądać zwrotu tej zapłaty. Tego zwrotu można żądać w ciągu trzech lat od zapłaty. W prawie pracy panuje jednak wyjątek, który mówi, że nadpłaty pensji nie muszą być zwrócone, jeśli zostały w dobrej wierze wydane. To oznacza, że jeśli pracownik otrzymał więcej wypłaty niż mu się należy i nie wie, że otrzymał to omyłkowo i wydał tę nadwyżkę na życie, to nie jest zobowiązany do jej zwrotu. Pracownik musi pracodawcę jednak poinformować, że te pieniądze w dobrej wierze wydał. „W dobrej wierze" oznacza, że obiektywnie na sprawę patrząc, nie może być wątpliwości co do rzetelności pracownika.

Prowadzę przeciwko innej osobie postępowanie dotyczące zapłaty długu. Niestety, nie mam pisemnych dowodów na to, że ta osoba winna mi jest pieniądze. W jaki sposób mogę udowodnić moje roszczenie?
- Zasadniczo od osoby ubiegającej się o zwrot pieniędzy wymaga się przedstawienia listy wszystkich faktycznych roszczeń uzasadniających wniosek (dowód przekonujący) i przedłożenia właściwych dowodów (§ 226 ust. 1 i § 243 ust. 2 austriackiego kodeksu postępowania cywilnego (ZPO). Nawet jeżeli fakty w danej sprawie nie są jasne, to i tak sąd musi wydać orzeczenie. W tych warunkach zastosowanie znajdują przepisy dotyczące ciężaru dowodu. Na każdej stronie spoczywa ciężar udowodnienia swoich roszczeń. W normalnych okolicznościach powód musi dowieść istnienia faktów na poparcie swojego roszczenia, pozwany natomiast musi dowieść istnienia faktów na poparcie wyrażanych przez niego sprzeciwów.
Celem postępowania sądowego jest przekonanie sędziego o danym fakcie. Mówiąc ogólnie, należy przyjąć „wysokie prawdopodobieństwo" zaistnienia faktu; do przekonania sędziego nie wymaga się „absolutnej pewności". Austriacki kodeks postępowania cywilnego przewiduje pięć „klasycznych" środków dowodowych, do których należą: dowód z dokumentów ( Urkundenbeweis), zeznanie świadków (Zeugenbeweis), dowód z zeznań biegłego (Sachverständigenbeweis), kontrola sądowa (Lokalaugenschein) oraz przesłuchanie stron ( Parteieneinvernahme). Co do zasady, każde źródło informacji może być dopuszczone jako dowód i zaklasyfikowane jako jeden z powyższych środków dowodowych zależnie od formy, jaką przyjmuje. To oznacza, że nie jest to powodem wykluczającym, iż ktoś nie ma dowodu pisemnego. Jeśli uda się przekonać sędziego o prawidłowości pozwu (np. za pomocą świadków lub własnego przesłuchania), to sprawa jest również do wygrania, aczkolwiek o wiele trudniej niż za pomocą dowodów z dokumentów.

Zamówiłam niedawno towar w firmie internetowej. Po otrzymaniu przesyłki stwierdziłam, że nie odpowiada on moim oczekiwaniom. Czy mogę ten towar zwrócić?
- Od połowy roku 2000 każdy konsument (nie firma) ma na podstawie § 5e ustawy o ochronie konsumenta (KonsumentenSchutzGesetz) prawo do zwrotu towaru zamówionego poza sklepem sprzedawcy. Warunkiem jest to, że zwrot musi nastąpić w ciągu siedmiu dni roboczych od otrzymania towaru i dotyczy tylko i wyłącznie towaru, który został zamówiony za pomocą środku komunikacyjnych (telefon, internet, fax, etc). Podanie powodu zwrotu nie jest obowiązkowe. Siedmiodniowy termin może się przedłużyć do maksymalnie trzech miesięcy, jeśli konsument nie zostanie przez przedsięborcę poinformowany o możliwości zwrotu w ciągu siedmiu dni. Wyjątkiem tej regulacji są towary, które z reguły są natychmiastowo konsumowane, jak na przykład gazeta, lub towary przygotowane specjalnie dla danego klienta według jego życzeń, na przykład marynarka szyta na miarę.

Aleksandra T. Fux