Mam zamiar rozwieść się z mężem i stresuję się moją sytuacją mieszkaniową. Mąż otrzymał mieszkanie jeszcze przed naszym ślubem w prezencie od rodziców, a ja nie mam własnych dochodów, ponieważ ustaliliśmy, że przejmę opiekę nad naszym rocznym dzieckiem i zajmę się prowadzeniem domu. Co mogę w tej sytuacji zrobić?

– Małżeńskie prawo majątkowe reguluje stosunki majątkowe między małżonkami. Według austriackiego prawa, jeśli Państwo nie spisaliście umowy małżeńskiej, w której uzgodniono wspólnotę majątkową, obowiązuje ustawowo tzw. Gütertrennung, czyli podział majątkowy.
W przypadku rozwodu ustawa o małżeństwie (Ehegesetz) przewiduje w paragrafie 81 podział majątku małżeńskiego, w tym gospodarstwa domowego/mieszkania oraz podział oszczędności małżeńskich. Kwestia mieszkania, które zostało wniesione do małżeństwa, jest jednak bardziej skomplikowana. Paragraf 82 ustawy o małżeństwie jasno określa, że majątek wniesiony przez jednego z małżonków do związku (np. właśnie mieszkanie własnościowe, zakupione samemu, otrzymane w spadku lub jako prezent) generalnie nie podlega podziałowi.
Istnieją jednak wyjątki od tej reguły, na które można się przed sądem powołać. Ustęp drugi paragrafu 82 ustawy o małżeństwie stanowi, że mieszkanie, które zostało wniesione do małżeństwa, nabyte w ramach spadku lub przekazane przez osobę trzecią, zostaje objęte podziałem podczas rozwodu w trzech przypadkach, a mianowicie: jeśli wcielenie mieszkania do owego podziału zostało uzgodnione (tzw. opt-in), jeśli drugi małżonek jest zależny od dalszego korzystania z niego w celu zabezpieczenia swoich potrzeb życiowych lub jeśli istnieje istotna potrzeba wspólnego dziecka, aby nadal z niego korzystać.
W Pani przypadku, jako osobie niepracującej, zajmującej się domem i małym dzieckiem, może mieć zastosowanie ustęp drugi, w pierwszej kolejności jako małżonkowi, który jest uzależniony od dalszego korzystania z mieszkania, ale także na korzyść Państwa dziecka, zwłaszcza jeśli opieka nad nim miałaby nadal pozostać w Pani pieczy. Podczas podziału majątku sąd może zarządzić przeniesienie własności lub prawa rzeczowego na Panią albo ustanowić Panią jego najemcą.
Znalazłem kupca na mój samochód, który jednak upiera się, aby zapłacić za pojazd w czterech ratach. Boję się, że jak mu przekażę samochód, to nie spłaci wszystkich rat. Czy mogę się na taki wypadek jakoś zabezpieczyć?
– Jak najbardziej! W prawie austriackim istnieje możliwość tzw. zastrzeżenia prawa własności, czyli Eigentumsvorbehalt, zgodnie z którym przedmiot zakupu pozostaje własnością sprzedającego aż do momentu całkowitej zapłaty ceny zakupu oraz wszystkich związanych z tym kosztów i wydatków.
Celem ustalenia zastrzeżenia własności jest właśnie ochronienie się na wypadek niewypłacalności kupującego. Zgodnie z prawem, w przypadku rzeczy ruchomych własność przechodzi na kupującego na ogół w momencie jej wydania, i to niezależnie, czy cena zakupu została już (w całości) zapłacona, czy nie. W tym momencie kończy się możliwość wniesienia powództwa windykacyjnego (Eigentumsklage) według paragrafu 366 kodeksu prawa cywilnego (ABGB). Jeśli dojdzie do późniejszej niewypłacalności kupującego, sprzedawca może jedynie dochodzić swojego roszczenia z tytułu umowy sprzedaży. Niestety w przypadku upadłości roszczenie to konkuruje z innymi niespłaconymi zobowiązaniami kupującego, co oznacza, że sprzedający otrzyma tylko ułamek własnego roszczenia.
Tutaj właśnie znajduje zastosowanie zastrzeżenia prawa własności. Uzgadniając je, własność pozostaje w naszych rękach, aż do momentu otrzymania pełnej zapłaty, mimo że towar został już przekazany kupującemu. Pozostając właścicielem, sprzedający ma cały czas możliwość wniesienia powództwa windykacyjnego według paragrafu 366 kodeksu prawa cywilnego (ABGB) i w ten sposób odzyskać towar, jeśli kupujący zalega ze spłatą. Sprzedawca nie jest jednak uprawiony, aby odebrać towar na własną rękę, musi to nastąpić na drodze sądowej.
Ważnym punktem jest fakt, że zastrzeżenie własności opiera się na obopólnym porozumieniu. Oznacza to, że samo odniesienie do niego na fakturze, rachunku czy potwierdzeniu odbioru dostawy (Lieferschein) jest niewystarczające, gdyż nie można wyjść z założenia, że druga strona wyraziła swoją zgodę. Zastrzeżenie własności musi stanowić część umowy, aby było prawnie wiążące. W momencie, kiedy kupujący akceptuje je w niezmienionej postaci, staje się ono częścią umowy.
W związku z pandemią chciałbym się dowiedzieć, czy istnieje możliwość, aby prawnie zabronić lekarzowi podłączenia mnie do aparatury podtrzymującej funkcje życiowe, gdyż jest to wbrew moim przekonaniom.
– W takim przypadku istnieje możliwość sporządzenia pisemnej deklaracji woli, czyli tzw. Patientenverfügung. Jest to deklaracja, za pomocą której przyszły pacjent może odrzucić leczenie, np. właśnie środki przedłużające życie albo transfuzję krwi. Deklaracja ta wchodzi w życie w momencie, kiedy pacjent nie jest w stanie podjąć już sam decyzji na temat leczenia, np. w stanie nieprzytomności lub w śpiączce.
Aby taka deklaracja woli miała charakter wiążący, muszą zostać spełnione warunki przewidziane w ustawie o deklaracji woli (Patientenverfügungsgestz). Ustawa ta przewiduje w pierwszej kolejności konieczność szczegółowego opisania odrzuconych zabiegów medycznych, lub alternatywnie muszą one jednoznacznie wynikać z ogólnego kontekstu dyspozycji. Nieodzowne jest również wyczerpujące wyjaśnienie medyczne, w tym informacje o charakterze i skutkach dyspozycji. Lekarz musi udokumentować przekazane informacje oraz zdolność pacjenta do podjęcia takiej decyzji.Ostatni, ale nie mniej ważny punkt to wymogi paragrafu 6 ustawy o deklaracji woli. Deklaracja ta musi być zawsze sporządzona na piśmie wraz z datą. Jest przy tym konieczna obecność prawnika, notariusza, prawnie wykwalifikowanego pracownika przedstawicieli pacjentów lub prawnie wykwalifikowanego pracownika stowarzyszenia ochrony osób dorosłych. Pacjent musi być również poinformowany o możliwości odwołania deklaracji w każdym momencie.Tak sporządzona dyspozycja obowiązuje przez okres ośmiu lat, chyba że pacjent określił krótszy okres. Po upływie tego czasu musi zostać ona przedłużona, czego warunkiem jest ponowne wyjaśnienie medyczne dokonane przez lekarza.W sytuacji, kiedy dyspozycja woli nie spełnia wszystkich opisanych powyżej warunków, nie ma charakteru wiążącego. Niemniej jednak może być wykorzystana jako podstawa do określenia woli pacjenta