Słyszałem, że w Austrii jest możliwe, żeby po rozwodzie rodziców dziecko mieszkało połowę czasu u jednego rodzica, a połowę u drugiego. Czy oznacza to, że nie trzeba wtedy płacić alimentów?

– Ściśle mówiąc, podwójne miejsce zamieszkania nie jest prawnie przewidziane w Kodeksie Prawa Cywilnego. W przypadku rozwodu rodzice nadal muszą uzgodnić, z kim dziecko będzie głównie przebywać, gdy gospodarstwa domowe zostaną rozdzielone. Reguluje to paragraf 177 ust. 4 Kodeksu Prawa Cywilnego, w skrócie ABGB. Jednak istnieje w Austrii możliwość sądowego ustalenia miejsca zamieszkania dziecka w tym samym wymiarze u obojga rodziców, czyli tak zwanego Doppelresidenz.

W wielu przypadkach taki model opieki nad dzieckiem sprawia, że obowiązek płacenia alimentów przestaje obowiązywać obojga rodziców, gdyż każde z nich spełnia swój obowiązek alimentacyjny „w naturze”, czyli poprzez zapewnienie dziecku przysłowiowego dachu na głową, odzieży, generalnie mówiąc utrzymanie go przez połowę czasu w miesiącu na własny koszt.
Jak to często bywa, od każdej reguły istnieją wyjątki. Tak i w tym przypadku może dojść do sytuacji, że rodzic, który zarabia przynajmniej jedną trzecią więcej, może być zobowiązany do zapłaty tak zwanego Differenzunterhalt, czyli alimentów uzupełniających. Ma to na celu zapewnienie dziecku takich samych warunków u obojga rodziców. Oznacza to, że opieka świadczona w tym modelu musi być prawie zrównoważona i zapewniać dziecku w obu domostwach równe szanse i porównywalny standard życia.
Obliczenie takich alimentów jest dość złożonym procesem, który uwzględnia nie tylko zarobki rodziców, ale również pobierany zasiłek rodzinny.

Czy w Austrii trzeba płacić podatek od spadku?
– Można powiedzieć, że uproszczona zasada brzmi: spadek jest wolny od podatku. W Austrii, od sierpnia 2008 roku, nie trzeba płacić podatku od spadków ani tzw. podatku od darowizn. Spadkobiercy, którzy dziedziczą majątek po krewnych lub innych osobach, podlegają jednak opodatkowaniu tzw. Grunderwerbssteuer, czyli podatkiem nakładanym w przypadku przeniesienia własności nieruchomości. Ten fakt sprawia, że wciąż dość często mówi się o podatku spadkowym, chociaż ściśle mówiąc on już nie istnieje.
Należy jednak pamiętać o obowiązku zgłaszania spadków i darowizn do urzędu skarbowego. Spadki i darowizny podlegają zgłoszeniu do urzędu nawet po zniesieniu podatku od spadków. Limit na zgłoszenie wynosi 50 000 euro w przypadku bliskich krewnych i partnerów życiowych oraz 15 000 euro w przypadku innych osób w ciągu 5 lat.
Niezgłoszenie się do urzędu skarbowego skutkuje nałożeniem kar. Osoby, które zaniechają tego obowiązku, muszą liczyć się z wysokimi karami w wysokości 10% kwoty darowizny. Pozycje, których nie trzeba zgłaszać, to dzieła sztuki lub prezenty okolicznościowe do wartości 1000 euro, w tym darowizny z zakresu artykułów gospodarstwa domowego.

Mam postępującą chorobę. Czy istnieje możliwość, aby zawczasu określić, kto będzie podejmował za mnie decyzje, jeśli choroba rozwinie się tak bardzo, że nie będę tego mógł robić sam?
– W Austrii istnieje tak zwana Vorsorgevollmacht, czyli pełnomocnictwo zapobiegawcze na wypadek utraty zdolności podejmowania decyzji. Zdefiniowane jest ono w paragrafie 260 i dalszych Kodeksu Prawa Cywilnego.
Pełnomocnictwo zapobiegawcze staje się prawnie skuteczne dopiero wtedy, gdy dana osoba nie jest już kompetentna do podejmowania decyzji w wytyczonych w pełnomocnictwie sprawach. Jest ono najczęściej udzielane bliskiej osobie, np. krewnym, przyjaciołom, sąsiadom. Ogólna zasada stanowi, że upoważnionym może być każda pełnoletnia osoba, która sama ma pełną zdolność podejmowania decyzji. Wyjątek stanowią osoby, które zostały oddelegowane do opieki (np. pielęgniarze), gdyż ich decyzyjność jest uzależniona on instytucji, w których są zatrudnione.
Pełnomocnictwo zapobiegawcze można ustanowić tylko przed notariuszem, prawnikiem lub, w niektórych przypadkach, także przed stowarzyszeniem ochrony osób dorosłych. Musi mieć ono formę pisemną, a wystawiająca je osoba musi nadal mieć zdolność do czynności prawnych.
Pełnomocnictwo zapobiegawcze jest zarejestrowane w austriackim Centralnym Rejestrze Reprezentantów (ÖZVV). Staje się skuteczne dopiero po wystąpieniu i zarejestrowaniu przypadku utraty zdolności prawnej, tj. gdy osoba nie jest już zdolna do podejmowania decyzji.