- Polacy cieszą się takimi samymi prawami jak Austriacy – twierdzi Sebastian Paulick, rzecznik prasowy AMS-Wien.

Jakie kroki należy podjąć, aby móc w Austrii, w Wiedniu, szukać pracy lub jeszcze lepiej - znaleźć pracę?
- W rzeczywistości nie istnieją już żadne przeszkody prawne w szukaniu i podejmowaniu pracy w Austrii, które dotyczyłyby Polaków.

Co to dokładnie oznacza?
- Dokładnie oznacza to tyle, że Polacy cieszą się w tym momencie takimi samymi prawami jak Austriacy. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest znalezienie pracodawcy. Jest to możliwe również z pomocą AMS. Na czas szukania pracy nie oferujemy jednak żadnej pomocy finansowej. Pomagmy jednak w jej znalezieniu. Wskazówka: AMS Jobroom można odwiedzać w Internecie w dowolnej chwili i w dowolnym miejscu. Może akurat znajdzie się tam wymarzona praca.

Nieco bardziej skomplikowanie wygląda to w sytuacji, kiedy ktoś decyduje się założyć własną działalność gospodarczą. Każdy, kto chce pracować na zasadzie samozatrudnienia, musi, tak samo jak i Austriacy, uzyskać licencję od krajowej izby gospodarczej.

Jeśli ktoś chce zatrzymać się w Austrii na dłużej niż 3 miesiące, musi dysponować oświadczeniem o działalności gospodarczej, zaświadczeniem o zatrudnieniu bądź musi wykazać, że ma wsparcie finansowe ze strony rodziny lub innych osób.

Jakie warunki muszą zostać spełnione by można było skorzystać z tzw. Mindestsicherung - czyli gwarantowanego minimum wsparcia finansowego, o które można ubiegać się w magistracie MA40?
- U nas otrzymuje się wniosek, nie jesteśmy jednak organem wydającym decyzję o Mindestsicherung. Ta decyzja, jak i również wszelkie warunki, które są konieczne do otrzymania wyżej wspomnianego wsparcia finansowego od państwa austriackiego, należy omawiać z magistratem MA40.

Jakie warunki należy spełnić, by móc w Austrii z powodzeniem szukać pracy? Na przykład jestem Polką, która wcześniej nie dysponowała pozwoleniem na pracę w Austrii, ale właśnie od 1 maja ma wolny dostęp do rynku pracy. Co dokładnie powinnam zrobić, by móc legalnie pracować w Austrii? Czy mogę na podstawie ogłoszeń w gazetach i Internecie wysyłać podania do wybranych pracodawców?
- Tak, dokładnie. Może pani, jak każdy Austriak, szukać pracy w gazetach, Internecie oraz każdym innym dowolnym miejscu. Pracodawcy wiedzą, że Polacy już nie muszą posiadać pozwolenia na pracę, że mają pełny dostęp do rynku pracy w Austrii.

A czy są zawody lub sektory, w których istnieją większe możliwości znalezienia pracy przez Polaków?
- Bardzo duże możliwości istnieją w turystyce, hotelarstwie i gastronomii. Prace te nie są jednak zbyt stabilne, na ogół pracodawcy w tych sektorach oferują tylko pracę sezonową.

Największe szanse będą jednak w sektorze pielęgniarstwa. I najlepsze szanse będą mieć osoby, które już w Polsce zdobyły odpowiednie wykształcenie i nostryfikowały swoje dyplomy czy świadectwa.

Czy dobrze rozumiem: powinno mieć się świadectwa/dyplomy nie tylko przetłumaczone, ale również nostryfikowane, aby były one uznane w Austrii?
- Tak. W pewnych zawodach, jak np. w pielęgniarstwie, rzeczywiście trzeba mieć nostryfikację. Musimy mieć pewność, że ukończone wykształcenie faktycznie odpowiada austriackim przepisom. Mogę jedynie polecić zainteresowanym osobom dokładne poinformowanie się, jak wygląda to w ich indywidualnych przypadkach.

Język niemiecki jest istotną kwestią. Wiele osób pyta, czy od 1 maja, pod względem językowym, będą postawione dodatkowe warunki, które muszą zostać spełnione.
- Nie ma żadnych wymogów prawnych, ale są wymogi praktyczne! Jeśli ktoś nie zna zupełnie języka niemieckiego lub zna go tylko w stopniu podstawowym, będzie mieć zapewne duże problemy ze znalezieniem odpowiedniej pracy. Wszystkim osobom chcącym przyjechać po 1 maja do pracy w Austrii mogę tylko polecić naukę języka.

I tutaj muszę oczywiście spytać, czy ze strony AMS są jakieś propozycje, jak szybciej udoskonalić znajomość języka? Czy AMS oferuje kursy językowe dla Polaków?
- Mamy oczywiście kursy języka niemieckiego, ale są one dostępne dla tych, którzy mają prawo do zasiłku i to tylko wtedy, kiedy konsultant AMS jest przekonany, że kurs języka pomoże danej osobie znaleźć nową pracę. A więc taka sytuacja, w której ktoś po prostu przyjeżdża do Austrii, nie ma prawa do zasiłku, a AMS finansuje mu kurs języka niemieckiego, nie istnieje. Nauka języka niemieckiego jest jednak inwestycją, która w każdym razie się opłaca!

Czy chciałby Pan na koniec przekazać coś polskim obywatelom chcącym przyjechać do pracy w Austrii?
- Na jakieś duże przedsięwzięcia jest może już za późno, jednak ważne jest, by ludzie mieli świadomość, iż osobom z dobrym wykształceniem łatwiej będzie znaleźć pracę. I oczywiście posiadającym odpowiednie umiejętności językowe.

Wykształcenie jest najlepszym zabezpieczeniem przed bezrobociem. Bardzo ważne są również kontakty. Ponadto polecam nasz eJob/Room na www.ams.at. Może akurat tam znajdą Państwo interesujące was oferty pracy.

Rozmawiała Adela Kuliga, Polonika nr 196, maj 2011

UWAGA!
Mindestsicherung to gwarantowane minimum wsparcia finansowego w celu zapewnienia środków do życia. Przysługuje osobom, które mają stały pobyt w Austrii (zameldowanie stałe od minimum 5 lat), nie mają żadnych środków do życia lub ich dochody są niższe niż wysokość Mindestsicherung lub/i nie mają prawa do zasiłku dla bezrobotnych.

Osoby pobierające Mindestsicherung mogą również skorzystać zarówno z doradztwa zawodowego, jak i z intensywnej pomocy w poszukiwaniu pracy. Osoby nie posiadające ubezpieczenia społecznego, otrzymują również e-kartę, a tym samym pełny dostęp do lekarzy i szpitali. Kolejnym przywilejem jest otrzymanie tzw. Mobilpass, który daje możliwość otrzymania rabatów, np. przy kupnie biletu rocznego czy kupnie rocznej karty do publicznych bibliotek.

Wysokość Mindestsicherung w 2011 r.

• Osoba samotna: 752,94 €

• Pary (na osobę): € 564,71

• Dzieci (na dziecko): € 203,29

Aby móc otrzymać Mindestsicherung należy złożyć pisemny wniosek do magistratu MA40. Dla Polaków, ktorzy zdecydowali lub zdecydują się na pracę w Austrii, ważna jest znajomość podstawowych informacji z prawa pracy. Zasadniczą różnicę w stosunku do prawa pracy w Polsce jest brak powszechnej płacy minimalnej. W systemie austriackim stawki godzinowe pracowników w poszczególnych branżach regulują układy zbiorowe (tzw. Kollektivverträge), corocznie negocjowane pomiędzy centralami związków zawodowych a związkami pracodawców.

Pracujący nad Dunajem Polak nie będzie mógł zarabiać mniej niż Austriak. Parlament w Wiedniu przygotował projekt ustawy o zwalczaniu nierówności w płacach i przywilejach socjalnych. Ustawa weszła w życie z dniem 1 maja 2011 roku. Oznacza to, że zarówno polski jak i austriacki pracodawca nie może płacić Polakowi mniej niż Austriakowi.

Ze zniesieniem ograniczenia do austriackiego rynku pracy wiążą się zaostrzone kontrole. Dotyczą one przede wszystkim pracodawców. Ci, na żądanie kontrolującego, muszą przedstawić m.in. listę wypłat w postaci przelewów bankowych. Jeżeli okaże się, że dany pracodawca płaci np. Polakowi mniej, niż płaciłby zatrudnionemu na tym samym stanowisku Austriakowi, państwo austriackie szybko zaprosi takiego przedsiębiorcę do kasy: grzywny nie są małe, wynoszą one od 1 tys. do 20 tys. euro za jednego pracownika (w przypadku zatrudnienia ponad 3 osób kary te wynoszą od 4 tys. do 50 tys. euro).

Również polscy biznesmeni delegujący osoby do pracy w Austrii muszą mieć się na baczności, ponieważ na pracodawców nie zarejestrowanych w Austrii i nie mających na jej terenie własnej siedziby będą nakładane kary za zaniżanie płac.

UE obiecuje obywatelom państw członkowskich więcej wolności w podróży i swobody przedsiębiorczości w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (27 państw UE oraz Norwegia i Szwajcaria). Kto nie znajdzie jednak zatrudnienia lub nie rozpocznie kształcenia, może skorzystać jedynie z prawa pobytu w danym kraju na trzy miesiące. Powyżej trzech miesięcy obywatele państw UE mają prawo do przebywania na terenie Austrii powyżej trzech miesiecy (osiedlenie się), jeżeli:

1. są zatrudnieni lub prowadzą samodzielną działalność gospodarczą albo

2. jeżeli mają dla siebie i członków swojej rodziny zapewnione wystarczające środki na utrzymanie i pełne ubezpieczenie zdrowotne, umożliwiające pobyt na terenie Austrii bez konieczności korzystania z austriackich świadczeń socjalnych albo

3. głównym celem ich pobytu jest zdobywanie wykształcenia, łącznie z nauką zawodu w szkole publicznej lub prawnie uznanej szkole prywatnej, albo kształcenie się na uczelni/w zakładzie naukowym, przy równoczesnym spełnieniu przesłanek wymienionych w punkcie 2.