Polacy przebywający w Austrii i posiadający ubezpieczenie zdrowotne bez problemu korzystają z bogatej oferty bezpłatnych usług medycznych. Problem zaczyna się wtedy, gdy chorują osoby nieubezpieczone. 

Ale i na to jest sposób. Austria dysponuje jednym z najlepszych na świecie systemów opieki zdrowotnej i socjalnej. Obowiązujące przepisy często nie zezwalają na bezpłatną pomoc cudzoziemcom przebywającym w Austrii bez ubezpieczenia. Chodzi przede wszystkim o obywateli nowych państw członkowskich Unii Europejskiej, w tym Polski, którym władze austriackie z powodu braku ubezpieczenia odmawiają wsparcia medycznego bądź socjalnego. Praktyka ta odbywa się zgodnie z wytycznymi Unii i ma na celu przeciwdziałanie tzw. turystyce socjalnej.

Do lekarza bez ubezpieczenia
Zgodnie z prawem nieubezpieczeni pacjenci w Austrii sami ponoszą wszystkie koszty swojego leczenia. Zdarza się jednak, że stan zdrowia pacjenta wymaga natychmiastowej interwencji medycznej, a sam zainteresowany nie dysponuje środkami finansowymi potrzebnymi do zrealizowania tego celu. W takiej sytuacji pacjent poddany jest leczeniu w jednym z państwowych szpitali, a wszelkie koszty zobowiązany jest uregulować w chwili, kiedy ponownie zdobędzie środki finansowe. Jednak chorzy bez ubezpieczenia mogą skorzystać z pomocy organizacji, które chcą w takich sytuacjach pomagać potrzebującym.

Misją jednego z najnowocześniejszych szpitali w Wiedniu, Krankenhaus der Barmherzigen Brüder, zgodną z intencją założyciela zakonu braci bonifratrów, św. Jana Bożego, jest udzielanie pomocy biednym i chorym. W praktyce szpital pomaga wszystkim potrzebującym, bez względu na to skąd pochodzą, jakiego są wyznania i niezależnie od tego, czy są ubezpieczeni. Osobom poddanym leczeniu szpitalnemu przysługują bezpłatnie wszystkie leki. Natomiast pozostali pacjenci mogą w nagłych przypadkach liczyć na bezpłatne lekarstwa z przyszpitalnej apteki.

Wiedeński Amber-Med to inicjatywa Diakonie Flüchtlingsdienst we współpracy z Austriackim Czerwonym Krzyżem. Pierwotnym założeniem tej powstałej w 2004 roku instytucji było udzielanie pomocy medycznej licznym bezdomnym i nieubezpieczonym uchodźcom. Z biegiem czasu z jej pomocy zaczęło korzystać coraz więcej imigrantów oraz Austriaków nieposiadających ubezpieczenia medycznego. Amber-Med swoje usługi świadczy głównie dzięki nieodpłatnej pracy lekarzy, studentów medycyny, tłumaczy oraz innych wolontariuszy. Oprócz pomocy medycznej instytucja prowadzi doradztwo socjalne oraz organizuje leki dla najbardziej potrzebujących.

Również w Grazu chorzy mogą liczyć na bezpłatną pomoc medyczną bez względu na to, z jakiego kraju pochodzą i czy są ubezpieczeni. Działające tu od 1999 roku Ambulatorium Caritas Marienambulanz to miejsce odwiedzane także przez osoby ubezpieczone, których sytuacja finansowa zmusza do korzystania z całkowicie bezpłatnych usług medycznych i darmowych leków.

W Austrii działa również wiele instytucji świadczących kompleksowe usługi m.in w zakresie bezpłatnej pomocy prawnej, socjalnej i psychoterapeutycznej. Jedną z nich jest wiedeńskie stowarzyszenie Peregrina specjalizujące się w niesieniu pomocy kobietom imigrantkom i ich rodzinom. Pracownicy stowarzyszenia przyznają, że dość często doradzają naszym rodaczkom w kwestiach prawnych, jak i tych związanych z bezpłatną nauką języka niemieckiego.

Bezpłatne leki w Wiedniu
Wiedeński Czerwony Krzyż prowadzi magazyn lekarstw, gdzie za okazaniem ważnej recepty leki można otrzymać bezpłatnie. Przed przyjściem zaleca się telefoniczny kontakt z pracownikami w celu upewnienia się, czy pożądane przez nich leki są dostępne, bowiem zapasy magazynu są zwykle ograniczone.

Leki wydawane są m.in. pacjentom instytucji współpracujących z Rotes Kreuz – Medikamentendepot Wien. Należą do nich m.in. Amber-Med oraz Krankenhaus der Barmherzigen Brüder. Pomoc skierowana jest do najbardziej potrzebujących. Pracownicy magazynu przed wydaniem lekarstw przeprowadzają krótką rozmowę z zainteresowanymi odnośnie do ich sytuacji materialnej. Mile widziane, choć nieobowiązkowe, jest okazanie dokumentu tożsamości bądź formularza meldunkowego (Meldezettel).

Instytucje pomagające imigrantom:

Pomoc medyczna:

Krankenhaus der Barmherzigen Brüder
Große Mohrengasse 9, 1020 Wien
Tel. 01/ 21 121-0
www.barmherzige-brueder.at 

Amber-Med
Ober-Laaer Str. 300-306, 1230 Wien
Tel. 01/ 589 00 - 847
www.diakonie.at/amber 

Marienambulanz
Keplerstraße 82/1, 8020 Graz
Tel. 0316/ 8015 361

Omega
Albert-Schweitzer-Gasse 22
A-8020 Graz
Tel.: + 43 316 773554-0
www.omega-graz.at 

Pomoc psychologiczna, prawna i społeczna:

Peregrina (dla kobiet i ich rodzin)
Währingerstraße 59, 1090 Wien
Tel. 01/ 408 33 52

Zebra
Schönaugürtel 29, 8010 Graz
Tel. 0316/ 83 56 30-0
www.zebra.or.at 

Omega
Albert-Schweitzer-Gasse 22
A-8020 Graz
Tel. + 43/ 316 773554-0
www.omega-graz.at 

MAIZ (dla kobiet)
Hofgasse 11, 4020 Linz
Tel. 0732/ 77 60 70
www.maiz.at 

ASPIS
Institut für Psychologie, Universität Klagenfurt
Universitätsstraße 65-67, 9020 Klagenfurt
Tel. 0463/ 2700-1673
www.aspis.uni-klu.ac.at 

Pomoc psychiatryczna:

Ambulanz für transkulturelle Psychiatrie und migrationsbedingte psychische Störungen,
AKH Wien
Währinger Gürtel 18-20, 1090 Wien
Tel. 40400-0
www.akhwien.at 

Bezpłatne lekarstwa:

Rotes Kreuz – Medikamentendepot Wien
Nordportalstrasse 248, 1020 Wien
Tel. 01/ 58 900 840

Bezpłatne i anonimowe testy na obecność wirusa HIV:

Aidshilfe Wien
Mariahilfer Gürtel 4, 1060 Wien
Tel. 01/ 599 37
www.aids.at 

Marta Hruz

Polonika nr 206, marzec 2012