Familienbeihilfe – świadczenie rodzinne
Zasiłek rodzinny Familienbeihilfe otrzymuje rodzic na dziecko/dzieci pod warunkiem, że posiada swoje centrum życiowe na terenie Austrii i zamieszkuje wspólnie ze swoim dzieckiem/dziećmi we wspólnym gospodarstwie domowym.
Wniosek należy złożyć we właściwym miejscowo (dla miejsca zamieszkania) urzędzie skarbowym (Wohnsitzfinanzamt). Pod wskazanymi powyżej warunkami świadczenie przysługuje dziecku do ukończenia 18-ego roku życia.
Roszczenie przysługuje nie tylko obywatelom austriackim, ale również obywatelom Unii Europejskiej, w tym Polakom. W przypadku obywateli Unii Europejskiej (obywateli Polski) posiadają oni w pierwszej kolejności prawo do świadczeń rodzinnych w kraju, w którym wykonują pracę zarobkową, także, jeżeli rodzina, w tym dzieci, stale przebywają w innym kraju unijnym. Przykład: ojciec pracuje w Austrii, a rodzina, w tym dzieci, mieszkają w Polsce. Jeżeli oboje rodzice pracują w dwóch różnych krajach unijnych (w podanym przykładzie w Austrii i w Polsce), wówczas właściwym do wypłaty świadczeń rodzinnych jest kraj faktycznego pobytu dziecka. We wskazanym powyżej przykładzie byłaby to Polska. W takim przypadku kraj, w którym pracuje drugi rodzic (w podanym przykładzie Austria), zobowiązany jest do wypłaty różnicy, jaka wynika z otrzymywanego świadczenia w miejscu zamieszkania dziecka a świadczenia, jakie wypłacane byłoby, gdyby dziecko mieszkało w kraju pracy drugiego rodzica.
W czerwcu 2022 roku Indexierung został uznany przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości za sprzeczny z prawem unijnym i tym samym został zniesiony. Wszelkie wnioski złożone od czerwca 2022 roku nie podlegają już zatem dopasowaniu do standardów kraju zamieszkania dziecka.
Prawo do świadczenia po ukończeniu 18. roku życia
Po ukończeniu 18. roku życia dzieciom przysługuje zasiłek rodzinny wyłącznie wtedy, jeżeli podejmują dalszą naukę (wykształcenie w zawodzie, studia itp.)
Po zdaniu matury przez kolejne 4 miesiące przysługuje jeszcze prawo do poboru zasiłku rodzinnego, przy czym bez znaczenia jest to, czy na jesień dziecko podejmie studia/dalszą naukę, czy też nie. Dzieci z poważnym stopniem inwalidztwa posiadają prawo do zasiłku do ukończenia 25. roku życia.
Dzieci, które ukończyły 18. rok życia i nie podjęły dalszej nauki, nie posiadają prawa do zasiłku, nawet jeżeli są zarejestrowane w urzędzie pracy (Arbeitsmarktservice, AMS).
Zasiłek rodzinny można pobierać maksymalnie do ukończenia 24. roku życia. W wyjątkowych przypadkach okres ten może wydłużyć się do ukończenia 25. roku życia.
Dzieci stale niezdolne do pracy, jeżeli niniejsza niezdolność została stwierdzona przed ukończeniem 21. roku życia lub w trakcie odbywania wykształcenia w zawodzie przed ukończeniem 25. roku życia, mają prawo do świadczenia rodzinnego bezterminowo.
Wysokość świadczeń rodzinnych
Wysokość świadczeń rodzinnych zależna jest od wieku dziecka i w 2024 roku wynosi:
- 132,30 euro od miesiąca narodzin,
- 141,50 euro od miesiąca, w którym dziecko osiągnie wiek 3 lat,
- 164,20 euro od miesiąca, w którym dziecko osiągnie wiek 10 lat,
- 191,60 euro od miesiąca, w którym dziecko osiągnie 19. rok życia,
W przypadku posiadania większej ilości dzieci, od każdego następnego przysługuje dodatek na każde z nich w ustalonej wysokości.
Rodzice zobowiązani do odprowadzenia podatku od dochodu otrzymają automatycznie wypłatę ulgi (Kinderabsetzbetrag). Jej wysokość aktualnie (2024) wynosi 67,80 euro na każde dziecko.
Dzieci między 6. a 15. rokiem życia otrzymują automatycznie w sierpniu wypłatę dodatkowych świadczeń z tytułu początku roku szkolnego (w roku 2024 kwota ta wynosi 116,10 euro).
Dzieci ze znacznym stopniem inwalidztwa otrzymują dodatkowo miesięcznie kwotę 180,90 euro. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie lekarskie.
Wypłata zasiłku
Zasiłek rodzinny wypłacany jest miesięcznie. Dla dzieci urodzonych w Austrii wypłata zasiłku rodzinnego nie wymaga wniosku, bowiem przyznawany on jest automatycznie. Wypłata następuje do rąk rodzica zajmującego się domem (zazwyczaj matki), jednakże istnieje możliwość pisemnego zrzeczenia się wypłaty niniejszego świadczenia na rzecz drugiego rodzica.
Pełnoletnie dzieci mogą na własny wniosek uzyskiwać wypłatę zasiłku bezpośrednio na swoje konto wraz z ulgą podatkową. Wymagana jest zgoda rodziców.
Rodzice mogą zawnioskować we właściwym miejscowo urzędzie skarbowym bezpośrednią wypłatę zasiłku na konto niepełnoletniego dziecka (ucznia, kształcącego się w zawodzie).
Pełnoletnie dzieci mogą uzyskiwać dochód do maksymalnej wysokości 15 000 euro rocznie. W przypadku przekroczenia niniejszej granicy obowiązuje zwrot, lecz wyłącznie różnicy.
dr Agata Wolińska-Umschaden, Polonika nr 303, lipiec/sierpień 2024