Stanowisko strony austriackiej.

W 335. rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej, czyli 12 września 2018 roku, na Kahlenbergu miał stanąć pomnik ku czci króla Jana III Sobieskiego. Komitet Budowy Pomnika Jana III Sobieskiego starał się o to pięć lat.
W polskich mediach zaczęły się pojawiać zdawkowe informacje udzielane przez członków Komitetu, że niestety odsłonięcie pomnika stoi pod znakiem zapytania. Nasza redakcja postawnowiła zasięgnąć informacji w Wiedniu. 22 sierpnia 2018 r. wystosowaliśmy poniższe pismo do wiedeńskiego Ratusza.
„W polskich mediach pojawiają się informacje, potwierdzane przez krakowski Komitet Budowy Pomnika Jana III na Kahlenbergu, że przewidziane na 12.09.2018 r. odsłonięcie pomnika Jana III Sobieskiego może się nie odbyć. Jako powód podawana jest informacja, że „trudności są spowodowane tym, że wiedeński Ratusz nie chce dotrzymać wcześniej zawartych ustaleń“. Z naszych informacji wynika, że pomnik jest już wykonany i gotowy do transportu z Krakowa do Wiednia. W imieniu Pisma Polonii Austriackiej „Polonika“, które ukazuje się od 23 lat, prosimy o udzielenie oficjalnej informacji, z jakiego powodu pomnik nie może być odsłonięty. Temat ten wzbudza duże zainteresowanie zarówno w Polsce, jak i wśród polskiej społeczności w Austrii”.

Dzień później, 23.08.2018 r., redakcja Pisma Polonii Austriackiej "Polonika" otrzymała odpowiedź od Ernsta Wollera, Przewodniczącego Parlamentu Kraju Związkowego Wiednia, którą zamieszczamy w całości.

Odpowiedź Przewodniczącego Parlamentu Kraju Związkowego Wiednia, Ernsta Wollera,  na zapytanie "Poloniki" w sprawie pomnika Jana III Sobieskiego w Wiedniu: 

Kraków i Wiedeń od wielu lat łączy przyjaźń i dobra współpraca, co znajduje odzwierciedlenie w wielu wspólnych projektach i działaniach oraz w funkcjonującym w Krakowie Biurze Miasta Wiednia.
Od lat istnieje porozumienie o współpracy między obydwoma miastami, które zostało niedawno odnowione i przedłużone.

Wiedeń jest otwarty na współczesną kulturę upamiętniania i w ostatnich latach utworzył wiele miejsc pamięci.

Chociaż od wielu lat w Wiedniu istnieją różne miejsca upamiętnienia Jana III Sobieskiego (Sobieskigasse, Sobieskiplatz, kaplica Sobieskiego i różne tablice pamiątkowe znajdujące się na kościołach), Wiedeń stawia sobie za cel wzniesienie na Kahlenbergu nowego pomnika Jana III Sobieskiego.

Warunkiem wzniesienia pomników w Wiedniu jest pozytywna ocena "Rady Doradczej ds. Pomników i Miejsc Pamięci", powołanej przez miasto Wiedeń w 2017 r. Rada ta wypowiedziała się jednak negatywnie odnośnie proponowanego projektu pomnika.

Podczas spotkania burmistrza Wiednia, Michaela Ludwiga i prezydenta Krakowa, Jacka Majchrowskiego, które odbyło się 11 lipca 2018 r. w Wiedniu, obydwa miasta porozumiały się zatem na najwyższym szczeblu, że negatywnie oceniony pomnik nie stanie w Wiedniu, ale powinno się znaleźć dla niego godne miejsce w Krakowie. Zgodnie z propozycją Wiednia, burmistrz i prezydent zgodzili się, aby został zaprojektowany i wybudowany nowy pomnik, który stanie w Wiedniu.

Wiedeń zaproponował Krakowowi, jako swemu partnerskiemu miastu, aby w ścisłej z nim współpracy rozpisać międzynarodowy konkurs na odpowiadający dzisiejszym standardom sposób upamiętnienia w Wiedniu Jana III Sobieskiego. Upamiętnienie to powinno łączyć historyczny kontekst z ukierunkowaną na przyszłość europejską kulturą pamięci. Koszty takiego upamiętnienia poniesie Wiedeń. Polskie artystki i polscy artyści będą mogli uczestniczyć w tym konkursie. Miasto Kraków zostanie również zaproszone do oddelegowania członka do konkursowego jury.

W czasie trwania konkursu jak i przygotowań do powstania nowego pomnika na Kahlenbergu, w miejscu planowanej lokalizacji zostanie umieszczona tablica pamiątkowa z następującym napisem:

„Bitwa pod Kahlenbergiem 12 września 1683 r. była punktem kulminacyjnym i zwrotnym w zmaganiu się dwóch imperiów - ekspandujących na Zachód Osmanów i spychanych do defensywy Habsburgów. Dzięki europejskiemu przymierzu zawartemu w obronie Krakowa i Wiednia, w którym król Polski Jan III Sobieski odegrał wiodącą rolę, odsiecz Wiednia zakończyła się sukcesem.

Ponad 50 000 ludzi z wielu różnych krajów straciło życie w walkach o Wiedeń.

Niech to wydarzenie pozostanie w naszej pamięci, aby nieustannie przypominało o konieczności pokojowej koegzystencji mieszkańców Europy!”.

Współpraca między Krakowem a Wiedniem powinna zostać także pogłębiona poprzez partnerstwo między szkołami. W szkole partnerskiej w Krakowie mógłby być wystawiony propotyp pomnika, który stanie w Wiedniu.

Wiedeń, 23 sierpnia 2018 r.

W sprawie pomnika Jana III Sobieskiego na Kahlenbergu pojawia się wiele pytań. Komitet Budowy Pomnika informuje, że nadal podejmowane są negocjacje.
W najbliższym numerze Pisma Polonii Austriackiej „Polonika“, które ukaże się 8.09.2018 r., opublikujemy artykuł na ten temat.

Stellungnahme des Ersten Präsidenten des Wiener Landtages Ernst Woller zur Frage eines Denkmals für Jan III. Sobieski in Wien

Krakau und Wien verbindet seit vielen Jahren eine lange Freundschaft und ein gutes Einvernehmen, was in vielen gemeinsamen Projekten und Aktivitäten sowie durch ein Verbindungsbüro Wiens in Krakau zum Ausdruck kommt. Seit Jahren gibt es ein Kooperationsabkommen der beiden Städte, das vor kurzem erneuert und verlängert wurde.

Wien ist offen für eine zeitgemäße Gedenkkultur und hat in den letzten Jahren eine Vielzahl von Erinnerungsstätten geschaffen.

Obwohl es seit vielen Jahren in Wien verschiedene Gedenkorte für Jan III. Sobieski gibt (Sobieskigasse, Sobieskiplatz, Sobieski-Kapelle und verschiedene Gedenktafeln an Kirchen), bekennt sich Wien zum Ziel, am Kahlenberg ein neues Denkmal für Jan III. Sobieski zu errichten.

Voraussetzung für die Errichtung von Denkmälern in Wien ist eine positive Beurteilung des von der Stadt Wien 2017 eingerichteten „Beirats zur Errichtung von Gedenk- und Erinnerungszeichen“. Dieser hat sich jedoch negativ zum vorgeschlagenen Projekt ausgesprochen.

Die beiden Städte haben sich daher auf höchster Ebene bei einem Treffen der beiden Bürgermeister Ludwig und Majchrowski am 11. Juli 2018 in Wien darauf verständigt, dass das abschlägig beurteilte Denkmal nicht in Wien aufgestellt wird und dieses in Krakau einen würdigen Platz finden soll. Stattdessen haben sich die beiden Bürgermeister auf Vorschlag Wiens darauf geeinigt, in Wien ein neues Denkmal zu entwickeln und zu errichten.

Wien hat seiner Partnerstadt angeboten, in enger Kooperation mit Krakau einen internationalen Wettbewerb für ein, den heutigen Standards entsprechendes, Erinnerungszeichen für Jan III. Sobieski in Wien auszuschreiben. Dieses soll die historischen Zusammenhänge im Lichte einer in die Zukunft gerichteten europäischen Erinnerungskultur beleuchten. Die Kosten dafür trägt Wien. An diesem Wettbewerb werden sich auch polnische KünstlerInnen beteiligen können. Die Stadt Krakau wird auch eingeladen werden, ein Mitglied in die Auswahljury des Wettbewerbs zu entsenden.

Während des Wettbewerbs und in Vorbereitung auf das neue Denkmal soll am geplanten Standort am Kahlenberg eine Gedenktafel mit folgender Inschrift installiert werden:

„Die Schlacht am Kahlenberg am 12. September 1683 bildete den Kulminations- und Wendepunkt eines Ringens zweier Imperien, jenes der nach Westen expandierenden Osmanen und jenes der in die Defensive gedrängten Habsburger. Dank eines europäischen Verteidigungsbündnisses zum Schutz von Krakau und Wien, an dem sich der König Polens Jan III. Sobieski in führender Weise beteiligte, gelang der Entsatz der Stadt.

Mehr als 50.000 Menschen aus vielen verschiedenen Ländern verloren in diesen Kämpfen um Wien ihr Leben.

Möge dieses Ereignis in Erinnerung bleiben, um stets ein friedliches Zusammenleben der Menschen in Europa einzumahnen!“

Außerdem soll die Kooperation zwischen Krakau und Wien durch eine Schulpartnerschaft weiter vertieft werden. In der Partnerschule in Krakau könnte auch das für Wien bestimmte Denkmal aufgestellt werden.

Wien, am 23. August 2018